عقد ودیعه : یکی از عقود معینی که در قانون مدنی اسم و ویژگی های آن بیان شده است عقد یا قرارداد ودیعه میباشد. این عقد نیز مانند عقود دیگر دارای قواعد و مقررات مختص به خود میباشد که در ادامه به تمامی آنها اشاره خواهیم کرد.
این عقد بر خلاف استفاده زیادی که در میان مردم، نام کمتر شناخته شده ای نسبت به عقد بیع، اجاره و… دارد زیرا که مردم بیشتر از آن به صورت شفاهی استفاده میکنند بدون توجه به آثاری که ممکن است برای آنها در پی داشته باشد.
بدین ترتیب ما در این گفتار قصد داریم در ابتدا به تعریف ودیعه بپردازیم تا بتوانیم آنرا از سایر قراردادهای مشابه تشخیص دهیم و همچنین با بیان آثار، احکام و تعهداتی که برای طرفین آن در پی دارد، بهترین روش انعقاد آنرا دریابیم.
پس تا انتهای این متن که توسط وکیل قرارداد در موسسه اترس تهیه شده است با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
Toggle
عقد ودیعه چیست؟
از لحاظ لغوی ودیعه به معنای امانت و سپرده میباشد. در اصطلاح حقوقی نیز به همین معنا میباشد یعنی کسی مال خود را به دیگری داده تا او مال را به صورت رایگان نزد خود نگهداری کند.
این مسئله در ماده ۶۰۷ قانون مدنی بازتاب داده شده است. در انتهای این ماده بیان شده است که ودیعه گذار را مودع و ودیعه گیر را امین میگویند.
در این تعریف قانونی متوجه میشویم که یکی از شروط مهم در این قرارداد مجانی بودن آن است. بنابراین اگر امین در مقابل نگهداری از مال هزینه ای را از طرف دیگر دریافت نماید، ودیعه نیست و ممکن است عقود دیگر باشد.
برای نمونه میتوان آنرا در مبحث اجیر که زیر مجموعه عقد اجاره است مطرح نمود.
در ماده ۶۱۱ قانون مدنی مشاهده میکنیم که قانونگذار به جایز بودن این عقد اشاره میکند و این مسئله بیان کننده این است که هر یک از طرفین میتوانند در هر زمانی که میخواهند عقد را فسخ کنند.
البته میتوان این حق فسخ قرارداد را با استفاده از شروط ضمن عقد اسقاط کرد.
ارکان تشکیل دهنده ودیعه
هر عقدی برای تشکیل خود نیاز به ارکان اساسی به خصوص خود دارد که طرفین و موضوع آن میباشند. ارکان عقد ودیعه به ترتیب زیر است که برای ودیعه بودن نیازمند وجود همه آنها میباشد.
- ودیعه گذار: شخصی که مال خود را برای نگهداری به امانت طرف دیگر میگذارد.
- ودیعه گیر یا امین: شخصی که از مال مورد امانت به صورت مجانی نگهداری میکندو
- مال مورد امانت: مال معینی میباشد که در نزد امین قرار داده میشود. توجه داشته باشید که این مال حتما باید تحت تملک ودیعه گذار باشد زیرا اگر غیر از این باشد، وی مجرم بوده و امین نیز در صورت احراز شرایط مستوجب مجازات خواهد بود.
شرایط صحت عقد ودیعه در قانون مدنی
ودیعه مانند هر عقد دیگری در قانون مدنی مستلزم رعایت شرایط عمومی قراردادها میباشد که در ماده ۱۹۰ قانون مدنی بیان شده است.
علاوه بر این موارد که میتوانید با مراجعه به متن قانون از آن اطلاع یابید شرایط دیگری نیز برای صحت این قرارداد نیاز است تا از سوی طرفین انجام گیرد.
امین یا شخص ودیعه گیر باید این امانت را از طرف دیگر قبول نماید و بدون قبول او قرارداد صحیح نمیباشد زیرا تعهدی در این بابت نخواهد داشت.
این قبول میتواند از سوی وی به صورت کتبی، شفاهی یا با ارتکاب عملی صورت بگیرد.
برای مثال شخص الف خودرو خود را میخواهد به امانت نزد شخص ب بگذارد، زمانی که شخص ب کلید خودرو را از وی میگیرد به منزله قبول میباشد.
برای اطلاع بیشتر و بررسی دقیق تر برای تشخیص قبول از سوی امین میتوانید مشاوره حقوقی قراردادی دریافت کرده و سوالات خود را با وکیل مطرح نمایید.
تعهدات امین
مانند هر عقد دیگری ودیعه نیز تعهداتی را برای طرفین به همراه دارد که تعهدات امین به شرح ذیل است:
- محافظت از مال: امین باید به صورتی که در عقد معین شده است از مال مراقبت نماید و اگر خسارتی به مال وارد شود تنها در صورتی که خسارت از جانب وی باشد ضامن است.
- عدم استفاده از مال: امین در حالت عادی نمیتواند از مال امانی استفاده نماید مگر اینکه به طور صریح در قرارداد اجازه استفاده به وی داده شده باشد.
- رد مال به مالک : امین موظف است پس از اتمام مدت قرارداد، مال را به مالک بازگرداند. اگر مال به تقصیر امین تلف شده باشد و بازگرداندن عین آن ممکن نبود، وی باید از عهده جبران خسارت با پرداخت قیمت آن برآید.
بیشتر بدانیم : نکات مهم در تنظیم قرارداد چیست
تعهدات صاحب مال یا امانت گذار
تعهدات ودیعه گذار بسیار کمتر از امین است که تنها در دو مورد خلاصه میشود و آن هم به شرح زیر است:
- اخذ مال در صورت فسخ قرارداد: همانطور که بیان شد ودیعه از عقود جایز است و هر یک میتوانند آنرا فسخ کنند. بدین ترتیب در زمان فسخ مالک باید مال پس بگیرد و در غیر این صورت امین هیچ تعهدی در حفاظت از مال نخواهد داشت.
- پرداخت هزینه های نگهداری: درست است که امین باید مجانا از مال نگهداری کند اما هزینه های نگهداری بر عهده مالک است و نه امین. برای مثال هزینه نگهداری از باغ مانند سم پاشی و آبیاری باید پرداخت شود.
عقد ودیعه چگونه انحلال می یابد؟
ودیعه با پایان یافتن مدت زمان عقد به طور خودکار انحلال می یابد اما به دلیل اینکه از دسته عقود جایز است طرفین آن میتوانند در هر زمان که اراده کردند با فسخ کردن آن به آن پایان دهند.
اگر سوالی مانند اینکه چگونه قرارداد را فسخ کنیم داشتید میتواند به وکلای پایه یک دادگستری مراجعه نمایید.
بهترین راه برای تنظیم قرارداد ودیعه
معمولا این قرارداد به صورت شفاهی میان طرفین آن منعقد میگردد اما اگر قصد استفاده از آن در معاملات بزرگ و مهمتر را داشتید میتوانید تنظیم قرارداد را به یک وکیل قراردادی بسپارید تا تمام خواسته های شما در آن ذکر نماید.
نتیجه گیری
این قرارداد از موارد پرکاربرد میباشد و حتی زمانی که شما کفشهای خود را در مسجد به کفشداری میدهید تا از آن نگهداری کند یکی از مصادیق این قرارداد است. بدین ترتیب آگاهی داشتن از شرایط و قواعد آن میتواند در زندگی هر شخصی بسیار موثر باشد.
برچسب های مرتبط
نویسنده : دپارتمان حقوق قراردادهای مجموعه اترس