مالیات برای ورثه و نکات مهم آن
مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات های مستقیم هست که دولت آن را از ماترک ( یعنی دارایی که از فرد متوفی مانده) اخذ میکند ، وراث برای اینکه بتوانند سهم الارث خود را از ماترک بردارند باید مالیات آن اموال را پرداخت نمایید تا بعد از آن بتوانند آن مال را بر اساس سهم الارث هرکس بین خود تقسیم کنند.
در واقعیت اکثر ما در زندگی خود با موضوع مالیات بر ارث روبرو میشویم که بهتر است تا حدودی با آن آشنا باشیم تا با اقدامی آگاهانه تصميم بگیریم که چه استراتژی میخواهیم داشته باشیم برای مثال اگر از قبل بدانیم برای مورد قبول قرارگرفتن هزینه های دفن و کفن ، واجبات شرعی و دیون متوفی و کسر این هزینه ها از ماترک متوفی باید تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث را حداکثر ظرف یکسال پس از تاریخ فوت متوفی به اداره امور مالیاتی صلاحیتدار( که ملاک اداره مالیاتی صالح برای متوفی در ایران آخرین اقامتگاه متوفی می باشد) تسلیم نماییم.
در ابتدای این مقاله لازم به توجه است که این مطالب مربوط به اشخاصی هست که تاریخ فوت آنها از سال ۰۱/۰۱/۱۳۹۵ به بعد می باشد.
و اشخاصی که از سال ۱۳۴۶ تا آخر ۱۳۹۴ فوت شده اند بر اساس قانون مالیات مستقیم سال ۱۳۶۶ محاسبه می شوند.
و اشخاصی که قبل از سال ۱۳۴۶ فوت شده اند مشمول این مالیات نمی شوند.
همچنین چنانچه در خصوص تقسیم ترکه متوفی نیاز به اطلاعات بیشتر داشتید با ما در تماس باشد.
مالیات بر ارث به چه اموالی تعلق میگیرد
شاید بهتر باشد این گونه پاسخ داد که به جز اموالی که مشمول مالیات برارث نمیشود( که در پاراگراف بعد آورده ایم ) سایر اموال منقول و غیر منقول متوفی مشمول مالیات بر ارث می شوند.
چه اموالی مشمول مالیات بر ارث نمی شوند؟
- اثاثیه منزل مسکونی متوفی
- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پسانداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمههای اجتماعی
- وجوه پرداختی توسط موسسات بیمه یا بیمهگزار و یا کارفرما از قبیل انواع بیمههای عمر و زندگی، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یکجا و یا به طور مستمر به ورثه متوفی پرداخت میگردد.
- اموالی که برای سازمانها و موسسههای دولتی مورد وقف یا نذر یا حبس واقع گردد. به شرط تأیید سازمانها و موسسههای مذکور.
- اموال شهدای انقلاب اسلامی نسبت به وراث طبقه اول و دوم شهدا.
نرخ مالیات بر ارث چقدر است و چگونه محاسبه می شود
نرخ های مالیات بر ارث باتوجه یه نوع اموالی که از متوفی باقی مانده است و طبقه ای که وراث دارند متفاوت است .
اول لازم است که با طبقات ارث از منظر قانون مالیات مستقیم آشنا شویم که وراث را به سه طبقه تقسیم نموده است در پاراگراف ذیل آمده است که با وجود هر طبقه، طبقه دیگر ارث نمیبرد (مثلا اگر طبقه اول باشد، طبقه دوم و سوم ارث نمیبرد، اگر کسی از طبقه اول نباشد ، از طبقات بعدی فقط طبقه دوم ارث می برد و ….) :
ساختار وراث
۱ – وراث طبقه اول : زن، شوهر، پدر، مادر، اولاد، و اولاد اولاد.
۲ – وراث طبقه دوم : اجداد، خواهر، برادر و اولاد آنها.
۳ – وراث طبقه سوم : عمه، عمو، خاله، دایی و اولاد آنها.
حال باید بدانیم که نرخ مالیات بر ارث در هر طبقه متفاوت است و طبقه اول کمترین نرخ و همینطور در طبقه دوم و سوم بیشتر میشود.
نکته دیگر نرخ ها نسبت به هر اموال متفاوت است که ما به تفکیک آنها را در اینجا میآوریم:
نرخ و میزان مالیات بر ارث
۱-۱- مالیات بر ارث املاک در طبقه اول : به نرخ ۵/۷ ٪ (هفت و نیم درصد) ارزش معاملاتی ملک در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث .
۲-۱- مالیات بر ارث وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی در طبقه اول : به نرخ ۲٪ ( دو درصد ) بهای اعلامی توسط سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.
۳-۱- مالیات بر ارث حق واگذاری محل ( سرقفلی ، حق کسب و پیشه ) در طبقه اول : به نرخ ۳٪ (سه درصد) ارزش روز حق واگذاری ، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث .
۴-۱- مالیات بر ارث سپردههای بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار و سودهای متعلق به آنها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه در طبقه اول : به نرخ ۳٪ (سه درصد) تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آنها .
۵-۱- مالیات بر ارث نسبت به سهام و حق تقدم آنها در شرکت های ایرانی و خارجی پذیرفته شده در بورس و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و یا سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها در شرکت های ایرانی و خارجی غیر بورسی به ترتیب در طبقه اول : به نرخ ۷۵/۰ ٪ (هفتاد و پنج صدم درصد) ارزش فروش آنها و به نرخ ۶٪ (شش درصد) ارزش اسمی آن ها در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.
۶-۱- مالیات بر ارث حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آنها تصریح نشده است در طبقه اول : به نرخ ۱۰٪ (ده درصد ) ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث.
۱-۲- مالیات بر ارث املاک در طبقه دوم : به نرخ ۱۵ ٪ ( پانزده درصد) ارزش معاملاتی ملک در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث .
۲-۲-مالیات بر ارث وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی در طبقه دوم : به نرخ ۴٪ (چهار درصد) بهای اعلامی توسط سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.
۳-۲- مالیات بر ارث حق واگذاری محل ( سرقفلی ، حق کسب و پیشه ) در طبقه دوم : به نرخ ۶٪ (شش درصد) ارزش روز حق واگذاری ، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث .
۴-۲- مالیات بر ارث سپردههای بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار و سودهای متعلق به آنها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه در طبقه دوم : به نرخ ۶٪ (شش درصد) تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آنها.
۵-۲- مالیات بر ارث نسبت به سهام و حق تقدم آنها در شرکت های ایرانی و خارجی پذیرفته شده در بورس و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و یا سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها در شرکت های ایرانی و خارجی غیر بورسی به ترتیب در طبقه دوم : به نرخ ۵/۱ ٪ (یک و نیم درصد) ارزش فروش آنها و به نرخ ۱۲٪ (دوازده درصد) ارزش اسمی آن ها در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.
۶-۲- مالیات بر ارث حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آنها تصریح نشده است در طبقه دوم : به نرخ ۲۰٪ (بیست درصد ) ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث.
۱-۳- مالیات بر ارث املاک در طبقه سوم : به نرخ ۳۰٪ ( سی درصد) ارزش معاملاتی ملک در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث .
۲-۳- مالیات بر ارث وسایل نقلیه موتوری، زمینی، دریایی و هوایی در طبقه سوم : به نرخ ۸٪ (هشت درصد) بهای اعلامی توسط سازمان امور مالیاتی کشور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.
۳-۳- مالیات بر ارث حق واگذاری محل ( سرقفلی ، حق کسب و پیشه ) در طبقه سوم : به نرخ ۱۲٪ (دوازده درصد) ارزش روز حق واگذاری ، در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث .
۴-۳- مالیات بر ارث سپردههای بانکی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار و سودهای متعلق به آنها و همچنین سود سهام و سهم الشرکه در طبقه سوم : به نرخ ۱۲٪ (دوازده درصد) تا تاریخ ثبت انتقال به نام وراث و یا پرداخت و تحویل به آنها
۵-۳- مالیات بر ارث نسبت به سهام و حق تقدم آنها در شرکت های ایرانی و خارجی پذیرفته شده در بورس و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و یا سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها در شرکت های ایرانی و خارجی غیر بورسی به ترتیب در طبقه سوم : به نرخ ۳ ٪ ( سه درصد) ارزش فروش آنها و به نرخ ۲۴٪ (بیست و چهار درصد) ارزش اسمی آن ها در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث.
۶-۳- مالیات بر ارث حق الامتیاز و سایر اموال و حقوق مالی که در بندهای مذکور به آنها تصریح نشده است در طبقه سوم : به نرخ ۴۰٪ (چهل درصد ) ارزش روز در تاریخ تحویل یا ثبت انتقال به نام وراث.
چند نکته مفید دیگر درباره مالیات بر ورثه
در قانون جدید شما می توانید نسبت به اموال به صورت جداگانه مالیات بر ارث آن را پرداخت کنید و از آن استفاده نمایید و نیاز نیست درخصوص تمام اموال تعیین و تکلیف کنید .
اگر متوفی و وراث آن تبعه کشور خارجی باشند و متوفی اموال و دارایی در ایران داشته باشد ، مشمول مالیات به نرخ وراث طبقه اول می شود.برای حل مشکلات ارثی و وکالت ایرانیان خارج از کشور اترس راه های ارتباطی بسیاری ایجاد نموده است.
حقوق ناشی از عقد های مثل اجاره به شرط تملیک با بانک ها و یا سایر نهادهای مالی و اعتباری، نسبت به عرصه و اعیان املاک بر اساس ارزش معاملاتی در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث محاسبه می شود.
در صورت عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث از طریق سامانه اداره دارایی بر خلاف سایر اظهارنامه های مالیاتی مشمول جریمه نمیشود و تنها ضمانت اجرای آن عدم پذیرش هزینه های کفن و دفن در حدود عرف و عادات ، واجبات مالی و عبادی در حدود قواعد شرعی و دیون محقق متوفی از ماترک می باشد.
در حال حاضر امکان ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث از طریق سامانه اداره دارایی امکان پذیر می باشد که وراث و یا وکیل متخصص حوزه ارثیه آنها اگر تا یک سال پس از فوت متوفی بخواهند اظهارنامه تسلیم کنند باید اظهارنامه فرم ۲۶ را ارسال کنند ولی اگر پس از گذشت یک سال بخواهند اظهارنامه بدهند فقط مجاز به ارسال اظهارنامه فرم ۳۴ به سازمان امور مالیاتی کشور هستند.
ثبت اظهارنامه الکترونیکی به منزله تسلیم قانونی اظهارنامه می باشد و دیگر لازم نیست اظهارنامه چاپ شده به اداره امور مالیاتی بدهیم ولی بهتر است یک نسخه برای خود پرینت تهیه کنید و حتما کد رهگیری آن را نیز یادداشت کنید.
نحوه ارسال نمودن اظهارنامه الکترونیکی مالیات بر ارث
- اول در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت نام الکترونیک انجام میدهیم و بعد اتمام ثبت نام و دریافت پیامک تایید اطلاعات از اداره امور مالیاتی،
- با نام کاربری و کلمه عبور گرفته شده از سامانه ثبت نام الکترونیکی در سامانه اظهارنامه الکترونیک ارث وارد میشویم
- بنابر توضیحات بالا اظهارنامه فرم ۲۶ یا ۳۴ را انتخاب میکنیم
- اطلاعت مورد نیاز ثبت می کنید و محله به مرحله پیش میروید و
- نهایتا اطلاعت وارده را تایید نهایی می نمایید
- و حتما دقت نمایید که کد رهگیری را دریافت نمایید
- سپس اقدام به چاپ اظهارنامه نمایید.
نویسنده : دکتر الهام روحی وکیل پایه یک دادگستری
برچسب های مرتبط
وکیل گواهی انحصار وراثت
فرم ثبت درخواست وکیل برای حصر وراثت تماس با وکیل گواهی انحصار وراثت وکیل گواهی انحصار وراثت در موسسه حقوقی اترس وکیل پایه یک دادگستری
وکیل ارث
فرم ثبت درخواست تماس با وکیل ارث تماس با وکیل متخصص ارثیه وکیل ارث: در صورتیکه دچار مشکلات حقوقی در خصوص ارثیه میباشد میتوانید از
معافیت مالیات بر ارث
در خصوص معافیت مالیات بر ارث چه میدانید؟ معافیت مالیات بر ارث : در خصوص افرادی که تاریخ فوت آنها از ۱۳۹۵/۱/۱ به بعد هست