با مطالعه ی این نوشته که در بخش مطالب حقوقی وب سایت مؤسسه حقوقی اترس قرار داره؛ میتونید از وظایف و اختیارات بازرس در شرکتهای سهامی آگاهی پیدا کنید، خواهید دید که وجود بازرس تا چه اندازه برای حفظ حیات شرکت و تضمین مدیریت صحیح و فعالیت با کیفیت شرکت ضروری است. همچنین موجب میشه که سرمایه شرکت با نظارت بازرسان در مسیر درستی مورد استفاده قرار بگیره. همچنین با آگاهی از مسئولیت مدنی و کیفری بازرس، بدانید که بازرس یا بازرسان در مقابل شرکت و اشخاص ثالث نسبت به تخلفاتی که در انجام وظیفه خود مرتکب می شن، طبق قواعد عمومی مربوط به مسئولیت مدنی مسئول جبران خسارات وارده خواهند بود.
نکته ی مهم در وظایف و اختیارات بازرس در شرکتهای سهامی
مهمترین و اصلی ترین وظیفه ی بازرس در شرکتهای سهامی تفتیش درامور مالی شرکت و بررسی عملکرد هیات مدیره ی شرکت است. به بیان ساده بازرسان حافظ حقوق سهامدارن در شرکت های سهامی هستند.
وظایف بازرسان
۱) بررسی صحت حساب های های مالی شرکت
بازرس یا بازرسان وظیفه دارن که درباره ی درستی صورت حساب ها، صورت دارایی، صورت حساب عملکرد، حساب سود و زیان و ترازنامه ای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می کنند؛ اظهار نظر کنند (مستفاد از ماده ۱۴۸ لايحه). بازرس حق تغيیر اسناد و موارد بالا را نداره و کارش فقط بررسی است. اگر صحیح بودن، آنها را تایید و اگر نادرست بودن، باید موارد نادرست را در قابل گزارشی با ذکر نظر خودش به اطلاع مجمع عمومی برسونه.
ضمانت اجرای تصویب حساب های مالی شرکت بدون تایید بازرس
وقتی مجمع عمومی بدون دریافت گزارش بازرس یا بر اساس گزارش اشخاصی که بر خلاف ماده ۱۴۷ این قانون به عنوان بازرس در شرکت سهامی تعیین شده اند، صورت دارایی و ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت را مورد تصویب قرار بده؛ این تصویب باطله و هیچ اعتباری نداره (مستفاد از ماده ۱۵۲ لایحه اصلاح قانون تجارت).
نکته ی مهم: اصلی ترین وظیفه ی بازرس، بررسی حساب هاست.
۲) اطلاع رسانی به سهامدارن
بازرسان با توجه به اینکه اطلاعات تخصصی دارن، وظیفه دارن که به تناسب موارد، سهامداران یا مقامات قضایی را از وضعیت حساب های شرکت آگاه کنن. فهرست گزارش هایی که باید به سهامداران بدن در مواد ۱۲۹، ۱۵۰، ۱۵۱، ۱۶۱ و ۱۹۱ لایحه اصلاح قانون تجارت پیش بینی شده. همچنین بازرسان اگر موقع انجام وظیفه ی بازرسی از وقوع جرمی مطلع بشن، باید وقوع جرم را به اطلاع مقام قضایی برسونن (قسمت اخیر ماده ۱۵۱ لایحه).
۳) نظارت بر عملکرد هیات مدیره
نظارت بر عملکرد هیات مدیره از جمله وظایف و اختیارات بازرس در شرکتهای سهامی است. بازرس یا بازرسان مکلفند هرگونه تخلف یا تقصیری از طرف مدیران و مدیر عامل، در امور مربوط به شرکت مشاهده میکنن؛ مراتب را به اولین مجمع عمومی اطلاع بدن. بازرسان موظفن گزارش کامل و جامعی در مورد وضعیت شرکت تهیه و به مجمع عمومی عادی تسلیم کنند. این گزارش باید حداقل ۱۰ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت ملاحظه ی سهامداران در مرکز شرکت آماده باشد.
۴) نظارت بر رعایت حقوق سهامداران
بازرسان باید اطمینان حاصل کنند که حقوق سهامداران (مثل حق استفاده از سود قابل تقسیم، حق پذیره نویسی و دریافت سهام، حق نقل و انتقال سهام و …) در حدودی که قانون و اساس نامه شرکت معین کرده؛ به طور مساوی رعایت شده باشه.
سایر وظایف و اختیارات بازرس در شرکتهای سهامی
– بازرسان وظیفه دارن که در مواردی مجمع عمومی سالانه را برای تشکیل جلسه دعوت کنند.
– بازرسان وظیفه دارن در مواقعی که ماده ۹۲ لایحه بیان کرده مجمع عمومی عادی را به طور فوق العاده دعوت کنند.
– دعوت از سهامداران و تشکیل مجمع عمومی بنا به تقاضای سهامدارانی که حداقل یک پنجم سهام شرکت را دارند؛ به شرطی که هیأت مدیره حداکثر تا ۲۰ روز از تاریخ درخواست صاحبان سهام مذکور از دعوت مجمع عمومی خودداری کنه (ماده ۹۵ لایحه).
– هر ذی نفع می تونه از بازرس یا بازرسان دعوت مجمع عمومی عادی برای انتخاب مدیری که سمت او بلاتصدی مونده، را تقاضا کنه. به شرطی که هیات مدیره بر اثر فوت، استعفاء یا سلب شرایط از یک یا چند نفر از مدیران از دعوت مجمع مزبور به منظور انتخاب مدير جانشین خودداری کنه (ماده ۱۱۳ لایحه).
– بازرس باید در صورت مشاهده ی تخلف از مقررات قانونی و اساسنامه شرکت در مورد سهام وثیقه به مجمع عمومی عادی گزارش تسلیم کنه (ماده ۱۱۷ لایحه).
– تقدیم گزارش خاص به مجمع عمومی عادی در مورد معاملات هیات مدیره و مدیر عامل موضوع ماده ۱۲۹ لایحه با در نظر گرفتن ماده ۱۳۱ قانون.
– گزارش در مورد افزایش و کاهش سرمایه (مواد ۱۶۷، ۱۶۱، ۱۸۷، ۱۹۱ لایحه).
– گزارش خاص در مورد تبدیل ورقه قرضه یا سهم شرکت (ماده ۱۶۱ لایحه).
– گزارش خاص در مورد تعویض ورقه قرضه یا سهم شرکت (ماده ۷۱ لایحه).
اختیارات بازرس در شرکت سهامی
از جمله وظایف و اختیارات بازرس در شرکتهای سهامی می توان به موارد ذیل اشاره کرد :
- بازرس می تونه در هر زمانی هر گونه رسیدگی و بازرسی را که لازم می دونه؛ انجام داده و اسناد و مدارک لازم و اطلاعات شرکت را مطالبه کنه (ماده ۱۴۹ لایحه). اگر مدارک و اطلاعات شرکت نزد مدیران و یا مدیرعامل شرکت باشه در صورت مطالبه ی بازرس باید مدارک در اختیار بازرس قرار بگیره. اما اگر اطلاعات شرکت در اختیار کسانی خارج از شرکت باشد، حق مطالبه برای بازرس وجود نداره؛ مگر با طرح دعوی و رعایت ضوابطی که قانون برای تحقیقات و کسب اطلاعات تعیین کرده.
۲) بازرس می تونه در انجام وظایف خود از نظر کارشناسان استفاده کنه؛ به شرطی که قبلا آنها را به شرکت معرفی کرده باشه. چرا که مدیران نباید با اشخاص ناشناس مواجه بشن. این کارشناسان در مواردی که بازرس تعیین می کنه؛ مثل بازرس حق هرگونه تحقیق و رسیدگی را دارند (م ۱۴۹ لایحه).
یک دیدگاه بنویسید