چالشهای حقوقی استارتاپ : استارت آپ ها در ایران با چالش های حقوقی بسیاری مواجه هستند که برای موفقیت در این حوزه باید آن ها را به خوبی شناخت و راهکارهای مناسب را برای مقابله با آن ها پیدا کرد.
در این مقاله به بررسی این چالش ها و راهکارهای مقابله با آن ها پرداخته شده است. چالش های حقوقی استارت آپ ها چیست و چه مدل تجارت هایی را استارت‌آپ می گویند؟ همه ما واژه استارت‌آپ را شنیده ایم. اما معنی استارت‌آپ چیست؟استارت‌آپ مخفف عبارت startup company در انگلیسی، به معنی شروع یک تجارت جدید است. بعضی از کارشناسان به هر نوع تجارت جدیدی که از صفر شروع شود استارت‌آپ می گویند.
بعضی دیگر به هر تجارتی که در حوزه تکنولوژی و اینترنت می باشد و معمولا از این ابزار برای تولید محصول و یا ارائه خدمات استفاده می کنند عبارت استارت‌آپ را اطلاق می کنند. بعضی دیگر نیز به هر ایده نو و جدیدی که پتانسیل و ظرفیت تبدیل شدن به یک بیزینس پر سود را دارد استارت‌آپ می گویند.
حال نکته مهمی که در تمام این تعاریف بالا مشترک است، این است که اینگونه تجارت ها بدلیل نو بودنشان معمولا بکر و دست نخورده هستند
برای همین در این نوشتار به بررسی مهمترین چالشهای پیش رو استارتاپ ها میپردازیم
یکی از چالش های اصلی در حوزه استارت آپ ها، حقوق مالکیت فکری است. در بسیاری از موارد، استارت آپ ها باید با مسائلی مانند حق نشر، حق اختراع و حق نام تجاری روبرو شوند. برای مثال، اگر یک شرکت به دنبال تولید یک محصول جدید باشد، باید از نظر حقوقی مطمئن باشد که این محصول با قوانین حقوق مالکیت فکری سازگار است و هیچ کس دیگری از آن استفاده نمی کند و همچنین باید برند ، لوگو و هر آنچه که پس از موفقیت استارت آپ ارزشمندی مالکیت معنوی پیدا می کند و دست سودجویان از ماحصل تلاش های استارت آپ ها کوتاه کند.
راهکار: برای مقابله با این چالش، استارت آپ ها باید با یک وکیل متخصص مالکیت معنوی مشورت کنند تا بهترین راه حل برای حفاظت از حقوق مالکیت فکری خود پیدا کنند. شما می بایست با ثبت کردن های قانونی ریسک های مالکیت های معنوی خود را کاهش دهید.
از دیگر چالشهای حقوقی استارتاپ میتوان گفت که : استارت آپ ها در بسیاری از موارد با قوانین مالی و مالیاتی سخت روبرو هستند. در ایران، تعداد مالیات ها و عوارض های مختلف برای شرکت های کوچک و استارت آپ ها بسیار زیاد است و ممکن است عدم اطلاع از تکالیف مالیاتی موجب تحمیل هزینه های مالیاتی فراوان و نهایتا ممنوع الخروجی مدیران شود.
راهکار: برای مقابله با این چالش، استارت آپ ها باید با یک وکیل امور مالیاتی مشورت کنند تا بهترین راه حل برای مدیریت مالیات خود پیدا کنند. همچنین، در ایران، برای کاهش هزینه های مالیاتی، استارت آپ ها می توانند از تسهیلات مالیاتی و قوانین مربوط به آن ها مانند قانون تشویق سرمایه گذاری و قانون تشویق صادرات و تولید استفاده کنند
قوانین و مقررات نیز به عنوان یکی از چالشهای حقوقی اصلی در حوزه استارتاپ ها شناخته شده است. برای مثال، قوانین حقوقی مربوط به مجوزات لازم کسب و کارها و یا تکالیف تامین اجتماعی و روابط کاری .همچنین ممنوعیت های رایانه ای و جرایم مربوط به فضای مجازی
راهکار: برای مقابله با این چالش، استارت آپ ها باید با یک وکیل دادگستری متبحر در امور شرکت ها مشورت کنند تا بهترین راه حل برای حفاظت از حقوق خود پیدا کنند.
یکی از روش های سودجویان این است که با شرکت های نوپا قراردادهای یک طرفه منعقد کنند و با تعیین خسارات نامتعارف و تعیین شرط های داوری نامتناسب مبالغ هنگفت از آنها دریافت می کنند.
همچنین برای یک استارت آپ ضروری است که با مشتریان و ذینفعان خود ، قراردادهایی تنظیم کنند که مطمئن شوند به احتمال زیاد اجرا می شود.
راهکار: برای مقابله با این چالش، استارت آپ ها باید از وکلای امور قراردادها کمک بگیرند.
مالکین شرکت ها پس از رشد استارت آپ ها ممکن است دچار اختلاف شوند. بهترین راهکار پیشگیری شفافیت قراردادی است.
معمولا شکل شروع شدن این تجارت ها خیلی ساده است یعنی فعالیت با سرمایه گذاری بسیار اندک و معمولا بین دوستان بسیار صمیمی و نزدیک شروع می شود. شکل ساده شروع شدن اینگونه تجارت ها و بکر و دست نخورده بودنشان معمولا این تجارت ها را پر از ابهام می کند. دریافت خدمات حقوقی برای فعالان اقتصادی و استارتاپ ها بدون شک ریسک های بسیاری را کاهش میدهد.
ابهامات این تجارت ها ممکن است مشکلات حقوقی جدی ای را برای شرکا در آینده ایجاد نماید. بنیانگذاران استارت‌آپ ها معمولا توجه زیادی به ریسک های تجارتشان از نظر حقوقی ندارند و یا خیلی اهمیتی به تنظیم اساسنامه های مشخص و قرادادهای مشخص بین همدیگر ندارند.
علت عدم توجه به این نکات معمولا این است که شرکا روابط تجاریشان را در استارت‌آپ ها بنا بر روابط دوستانه شروع می کنند و بعضا خیلی هم نسبت به رشد و توسعه پروژه امیدوار نیستند. بنابراین خیلی نگاه ریزبینانه ای به حقوق خود و شرکای دیگر ندارند.
اگر یک استارت‌آپی فعالیتش را با جزئیات نامشخص حقوقی شروع کند، ممکن است با سه مشکل اساسی روبرو شود. اول اینکه ممکن است تجارتی که استارت‌آپ ها در آن فعالیتشان را شروع کرده اند با موانع قانونی جدی ای در ایران مواجه شود. مثلا ارائه یک خدمت خاصی در ایران ممنوع باشد، یا تولید یک محصولی در ایران به یک مجوز خیلی خاصی نیاز داشته باشد.
در نتیجه ممکن است تمام تلاش شرکا در یک استارت‌آپ به هدر رود و آن پروژه هیچوقت به بهره برداری نرسد.
یکی دیگر از چالشهای حقوقی استارتاپ ها که ممکن است پیش بیاید، امکان بروز مشکلاتی جدی در جذب سرمایه است. سرمایه گذاران معمولا وقتی تصمیم می گیرند در یک استارت‌آپی سرمایه گذاری کنند، تمایل دارند تا شفافیت حداقلی در فعالیتهای شرکا در استارت‌آپ را ملاحظه نمایند که تا اندازه ای بتوانند ریسک سرمایه گذاری در آن استارت‌آپ را تخمین بزنند؛ در غیر اینصورت تمایلی برای سرمایه گذاری نخواهند داشت.
مشکل سومی که بسیار حائز اهمیت است این است که اگر بنیانگذاران استارت‌آپ ها، قراردادهای مشخصی بین خودشان منعقد نکرده باشند و نیز توجهی به تنظیم اساسنامه نداشنه باشند، این امکان وجود دارد که به دلیل عدم تعیین سهم هر شریک و نحوه ی تقسیم سود و زیان و توجه نداشتن به انجام اقدامات ثبتی لازم برای حفظ حقوق شرکا مثل ثبت شرکت، ثبت علامت و ثبت لوگو، در آینده اختلافات و مشکلات جدی ای بین شرکا پیش بیاید و باید توجه داشت، اشخاص ثالث هم که بیرون از استارت‌آپ هستند ممکن است حقوقی را از استارت‌آپ مطالبه کنند که باز هم مشکلات جدیدی را برای شرکا ایجاد خواهد کرد.
در نتیجه توصیه می شود که در عین حال که بنیانگذاران استارت‌آپ ها تلاش می کنند شکل تجارت جدیدشان را ساده نگه دارند، در عین حال تا حد امکان شفافیت حقوقی و قانونی ای را بین خود ایجاد کنند تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود
یک دیدگاه بنویسید