چالش های حقوقی استارت آپ ها

 چالش‌ های حقوقی استارت آپ‌ ها چیست و چه مدل تجارت هایی را استارت‌آپ می گویند؟ همه ما واژه استارت‌آپ را شنیده ایم.  اما معنی استارت‌آپ چیست؟استارت‌آپ مخفف عبارت startup company در انگلیسی، به معنی شروع یک تجارت جدید است. بعضی از کارشناسان به هر نوع تجارت جدیدی که از صفر شروع شود استارت‌آپ می گویند. بعضی دیگر به هر تجارتی که در حوزه تکنولوژی و اینترنت می باشد و معمولا از این ابزار برای تولید محصول و یا ارائه خدمات استفاده می کنند عبارت استارت‌آپ را اطلاق می کنند. بعضی دیگر نیز به هر ایده نو و جدیدی که پتانسیل و ظرفیت تبدیل شدن به یک بیزینس پر سود را دارد استارت‌آپ می گویند. اما نکته مهمی که در تمام این تعاریف مشترک است، این است که اینگونه تجارت ها بدلیل نو بودنشان معمولا بکر و دست نخورده هستند، از طرف دیگر معمولا شکل شروع شدن این تجارت ها خیلی ساده است یعنی فعالیت با سرمایه گذاری بسیار اندک و معمولا بین دوستان بسیار صمیمی و نزدیک شروع می شود. شکل ساده شروع شدن اینگونه تجارت ها  و بکر و دست نخورده بودنشان معمولا این تجارت ها را پر از ابهام می کند. ابهامات این تجارت ها ممکن است مشکلات حقوقی جدی ای را برای شرکا در آینده ایجاد نماید. بنیانگذاران استارت‌آپ ها معمولا توجه زیادی به ریسک های تجارتشان از نظر حقوقی ندارند و یا خیلی اهمیتی به تنظیم اساسنامه های مشخص و قرادادهای مشخص بین همدیگر ندارند. علت عدم توجه به این نکات معمولا این است که شرکا روابط تجاریشان را در استارت‌آپ ها بنا بر روابط دوستانه شروع می کنند و بعضا خیلی هم نسبت به رشد و توسعه پروژه امیدوار نیستند. بنابراین خیلی نگاه ریزبینانه ای به حقوق خود و شرکای دیگر ندارند. اگر یک استارت‌آپی فعالیتش را با جزئیات نامشخص حقوقی شروع کند، ممکن است با سه مشکل اساسی روبرو شود. اول اینکه ممکن است تجارتی که استارت‌آپ ها در آن فعالیتشان را شروع کرده اند با موانع قانونی جدی ای در ایران مواجه شود. مثلا ارائه یک خدمت خاصی در ایران ممنوع باشد، یا تولید یک محصولی در ایران به یک مجوز خیلی خاصی نیاز داشته باشد. در نتیجه ممکن است تمام تلاش شرکا در یک استارت‌آپ به هدر رود و آن پروژه هیچوقت به بهره برداری نرسد. مساله دومی که ممکن است پیش بیاید، امکان بروز مشکلاتی جدی در جذب سرمایه است. سرمایه گذاران معمولا وقتی تصمیم می گیرند در یک استارت‌آپی سرمایه گذاری کنند، تمایل دارند تا شفافیت حداقلی در فعالیتهای شرکا در استارت‌آپ را ملاحظه نمایند که تا اندازه ای بتوانند ریسک سرمایه گذاری در آن استارت‌آپ را تخمین بزنند؛ در غیر اینصورت تمایلی برای سرمایه گذاری نخواهند داشت. مشکل سومی که بسیار حائز اهمیت است این است که اگر بنیانگذاران استارت‌آپ ها، قراردادهای مشخصی بین خودشان منعقد نکرده باشند و نیز توجهی به تنظیم اساسنامه نداشنه باشند، این امکان وجود دارد که به دلیل عدم تعیین سهم هر شریک و نحوه ی تقسیم سود و زیان و توجه نداشتن به انجام اقدامات ثبتی لازم برای حفظ حقوق شرکا مثل ثبت شرکت، ثبت علامت و ثبت لوگو، در آینده اختلافات و مشکلات جدی ای بین شرکا پیش بیاید و باید توجه داشت، اشخاص ثالث هم که بیرون از استارت‌آپ هستند ممکن است حقوقی را از استارت‌آپ مطالبه کنند که باز هم مشکلات جدیدی را  برای شرکا ایجاد خواهد کرد. در نتیجه توصیه می شود که در عین حال که بنیانگذاران استارت‌آپ ها تلاش می کنند شکل تجارت جدیدشان را ساده نگه دارند، در عین حال تا حد امکان شفافیت حقوقی و قانونی ای را بین خود ایجاد کنند تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.