ترک تشریفات مناقصه : مناقصه یکی از فرآیند های رایج در انجام پروژه‌های دولتی و خصوصی است که هدف آن انتخاب بهترین پیمان کار برای انجام امور یا خریدن کالای مورد نیاز به بهترین قیمت موجود در بازار می باشد.
با این حال، در برخی موارد خاص، ممکن است سازمان‌ها از مسیر مناقصه خارج شوند و از روش های دیگری برای واگذاری پروژه‌ها یا خرید کالا استفاده کنند.
در این گفتار، به بررسی دو مفهوم مهم ترک تشریفات مناقصه و عدم الزام به برگزاری مناقصه می‌پردازیم و تفاوت های مهم و کلیدی آن را توسط وکلای حقوقی اترس مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ترک تشریفات مناقصه چیست؟
ترک تشریفات مناقصه به شرایطی گفته می شود که شرکت ها یا سازمان های مختلف به دلایلی می خواهند از فرایند رسمی مناقصه خارج شده و آنرا رعایت نکنند.
اما توجه داشته باشید که این اقدام باید بر اساس قانون بوده و همچنین قوانین نیز شرایطی برای این اقدام در نظر گرفته اند.
از مهمترین دلایلی که می توان از آن برای ترک تشریفات مناقصه استفاده کرد شرایط فورس ماژور یا اضطراری مانند خطرات طبیعی مثل زلزله و سیل، جنگ، یا موقعیت های دیگری که به سرعت بالا برای انجام اقدام نیاز است.
همچنین، در مواردی که تنها یک تأمین‌کننده خاص قادر به تأمین کالا یا خدمات است، می‌توان ترک تشریفات را به کار برد.
البته لازم به ذکر است که این اقدامات باید بر اساس شرایط فوق الذکر بوده و همچنین توسط مقام صالح که قانون گذار مشخص کرده است مورد بررسی قرار گرفته و شرایط آن احراز شود. برای این کار لازم است مجوز های لازم از هیئت تشخیص ترک تشریفات مناقصه دریافت شود.
برای موفقیت درخواست شما در این هیئت لازم است به وکلای متخصص مزایده و مناقصه مشورت کرده تا از قوانین این حوزه آگاهی یابید.
بیشتر بدانیم : مراحل مزایده اموال منقول و غیر منقول چگونه است
عدم الزام به برگزاری مناقصه چیست؟
عدم الزام برگزاری مناقصه مربوط به زمانی هست که قانون به شرکت ها و سازمان ها اجازه می دهد که بدون برگزاری شرایط مناقصه اقدام به انتخاب پیمان کار یا خرید کالا نمایند.
عدم الزام به برگزاری مناقصه معمولا برای پروژه های کوچک که دارای بودجه ای محدود هستند مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال، در مورد معاملات محرمانه به تشخیص هیات وزیران با رعایت صرفه و صلاح کشور نیاز به رعایت تشریفات مناقصه نیست.
تمامی مواردی که نیاز به رعایت تشریفات مناقصه در آن شرایط وجود نداشته و یا به تعبیر دیگر ترک تشریفات مناقصه صورت می گیرد در ماده ۲۹ قانون برگزاری مناقصات بیان شده است که می توانید با مراجعه به متن قانون آن موارد را به طور دقیق مشاهده نمایید.
در نهایت نیز می توانید با دریافت مشاوره حقوقی از وکیل متخصص در این زمینه از تمامی موارد مطلع شده و با توجه به شرایط خود از آن استفاده نمایید.
موارد عدم الزام به برگزاری مناقصه در قانون
- خرید اموال منقول(کالا)، خدمات و حقوقی که به صورت منحصر به فرد میباشند
- خرید، اجاره به شرط تملیک یا اجاره گرفتن اموال غیرمنقول
- خرید اموال منقول، غیرمنقول و خدماتی که قیمت آنها بر اساس مراجع قضائی صالح تعیین شده باشد.
- تعمیر تجهیزات و ماشین آلات ثابت و متحرک و تامین تجهیزات و ماشین آلات صرفاً جایگزین و مرتبط با تداوم تولید در واحدهای تولیدی به نحوی که شامل توسعه واحد نگردد
- دریافت خدمات مشاوره اعم از مهندسی و مشاوره فنی بازرگانی مشتمل بر مطالعه، طراحی و یا مدیریت بر طرح و اجرا و نظارت و یا هر نوع خدمات مشاوره ای و کارشناسی
- دریافت خدمات فرهنگی، هنری، آموزشی و ورزشی و موارد مشابه
- خرید قطعات یدکی برای تعویض و یا تکمیل لوازم و تجهیزات ماشین آلات ثابت و متحرک موجود و همچنین ادوات و ابزار و وسایل اندازه گیری دقیق و لوازم آزمایشگاههای علمی و فنی و نظایر آن
- در مورد معاملات محرمانه به تشخیص هیات وزیران با رعایت صرفه و صلاح کشور
- خرید سهام و تعهدات ناشی از اجرای احکام قضائی
- خرید محصول دانش بنیان که برای بار اول در کشور ساخته میشود و دارای مشابه داخلی نباشد
تفاوت های میان ترک تشریفات و عدم الزام به مناقصه
درست است که معنا و مفهوم هر دو اصطلاح فوق با یکدیگر تفاوتی نداشته و به یک منظور استفاده می شود، اما بر اساس مسائل و نکات حقوقی با یکدیگر متفاوت بوده و این تفاوت به شرح زیر می باشد:
مرجع تعیین کننده برای عدم اجرای مناقصه رسمی
همانطور که مشاهده کردید ترک تشریفات مناقصه بر اساس تشخیص هیئتی میباشد که قانونگذار مشخص کرده است اما عدم الزام به برگزاری مناقصه تنها در موارد محدودی که در ماده ۲۹ بیان شده است امکان پذیر است.
نیاز به تایید در موارد عدم الزام برگزاری مناقصه
برای بررسی وجود شرایط بیان شده در ماده ۲۹، نیاز به تایید آن از سوی مقام صالح وجود دارد و این در حالی است که برای ترک تشریفات مناقصه تنها یک بار هیئت پیش بینی شده تصمیم گیری خواهد کرد و دیگر نیاز به بررسی و تایید نخواهد داشت.
مزایا و معایب ترک تشریفات مناقصه و عدم الزام به برگزاری مناقصه
هر دو رویه ترک تشریفات مناقصه و عدم الزام به برگزاری مناقصه دارای مزایا و معایب خاص خود هستند.
مزایا: استفاده از این روش ها سبب کاهش زمان برای انجام اقدامات ضروری شده و در صرف هزینه های غیر ضروری نیز برای رعایت تشریفات قانونی صرفه جویی خواهد شد و بنابراین اقداماتی که برای جامعه نیاز است بدون فوت وقت در اختیار قرار خواهد گرفت.
معایب: تشریفات مناقصه به این دلیل از سوی قانون گذار پیش بینی شده است که مشارکت صورت گرفته و در فضای عادلانه ای رقابت میان فروشندگان کالا یا پیمان کاران صورت گیرد و در صورتی ترک این تشریفات ممکن است روابط جایگزین صلاحیت و شایسته سالاری گردد.
پرسش و پاسخ حقوقی با وکیل
در انتها می توان گفت رعایت تشریفات مناقصه برای همه جامعه مفید و سودمند است مگر در مواردی که بهتر است این تشریفات برای صرفه جویی در زمان و هزینه ها رعایت نشود که تمامی این موارد یا از سوی قانون گذار مشخص شده است و یا از سوی هیئت کارشناسی پیش بینی شده در قانون احراز خواهد شد.