حکم و دستور جلب : یکی از مسائل مهم و ضروری که افراد باید در مسائل حقوقی از آن اطلاع داشته باشند مربوط به حکم یا دستور جلب است زیرا که مختص دعاوی کیفری هست و پس از صدور آن از سوی مقام قضائی فردی که بر علیه وی حکم صادر شده باشد فرصت کمی برای حضور در دادگاه دارد.
جلب یکی از ابزارهای اعمال قدرت در مراجع قضائی میباشد و در زمان هایی از آن استفاده خواهد شد که فرد متهم یا محکوم علیه در دادگاه حضور پیدا نمیکنند. برای اطلاع از ماهیت این تصمیم قضائی و همچنین نحوه لغو کردن آن در ادامه این گفتار که توسط وکلای متخصص کیفری اترس تهیه شده است با ما همراه باشید.
قرار جلب چیست؟
در ابتدا باید بگوییم حکم جلب اصطلاحی غلط است زیرا که حکم تنها در خصوص ماهیت دعوا و فصل خصومت از سوی مقام قضائی صادر میگردد و قرار جلب صحیح است.
قرار جلب به معنی دستگیر کردن فرد متهم یا محکوم علیه ای هست که برای رسیدگی به پرونده یا اجرای حکم صادره در دادگاه حاضر نمیگردد.
در این صورت با صدور این قرار، ظابطین قضائی اقدام به دستگیری فرد کرده و آنرا نزد مقام قضائی و دادگاه حاضر مینمایند.
البته باید گفت که حکم جلب تنها در دعاوی کیفری موضوعیت ندارد و در دعاوی حقوقی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال در دعاوی خانواده زمانی که موضوع دعوای زوجین مهریه باشد ممکن است حکم جلب برای شوهر در صورت عدم چرداخت صادر گردد.
انواع حکم جلب
قرار جلب به دو دسته کلی تقسیم بندی میشود که هر یک از آنها شرایط برای صدور دارند. این موارد عبارتند از:
جلب در دعاوی حقوقی
در دعاوی حقوقی دستور جلب تنها به درخواست محکوم له صادر میگردد. طی شدن تمامی مراحل رسیدگی، صدور حکم قطعی، صدور دستور اجرائیه حکم صادره و همچنین عدم پرداخت دین از سوی خوانده شرایطی هست که باید برای دستور جلب در دعاوی حقوقی از سوی قاضی احراز گردد.
جلب در دعاوی کیفری
در مسائل کیفری به دو صورت دستور جلب برای متهم یا مجرم صادر میگردد. در حالت اول زمانی هست که دادسرا برای انجام تحقیقات و بررسی های ابتدایی متهم را احضار کرده باشد اما وی حاضر نگردد.
در حالت دوم زمانی است که حکم محکومیت قطعی فرد صادر شده باشد و قاضی برای اجرای مجازات دستور جلب مجرم را صادر نماید.
. نکته: البته باید بدانید دو نوع دیگر وجود دارد که به آن جلب عادی و سیار میگویند که در ادامه به بیان تفاوت آنها اشاره خواهیم کرد.
در چه شرایطی حکم جلب صادر میشود؟
دستور جلب در دعاوی حقوقی تنها در صورت وجود حکم قطعی به محکومیت مالی و همچنین درخواست محکوم له یعنی کسی که حکم به سود او صادر شده است امکان پذیر است.
در غیر این صورت قاضی نمیتواند به صورت مستقل و خود مختار اقدام به صدور دستور جلب نماید. در دعاوی کیفری اما این مسئله متفاوت است. در دعاوی کیفری حتی در زمانی که شاکی خصوصی وجود دارد در گذشت کرده است در برخی موارد رسیدگی به آن جرم به دلیل جنبه عمومی ادامه پیدا خواهد کرد.
برای دستور جلب نیز احتیاجی به درخواست شاکی وجود ندارد و بازپرس یا قاضی رسیدگی کننده به جرم میتواند راسا برای صدور آن اقدام نماید. البته شرایطی که در بالا به آن اشاره کردیم در هریک از این موارد ضروری میباشد.
بیشتر بدانیم : آیا جلب به دادرسی قابل اعتراض است؟
تفاوت جلب عادی با جلب سیار
در نکات بالا اشاره کردیم که یکی از تقسیم بندی های حکم و دستور جلب مربوط میشود به جلب عادی و جلب سیار. در صورتی که شرایط بیان شده وجود داشته باشد قاضی با توجه به موضوع و شرایطی که در پرونده وجود دارد میتواند یکی از این دو مورد را استفاده نماید.
در مواردی که محکوم علیه دارای اقامتگاه و مکان مشخصی باشد، از جلب عادی استفاده میشود و ظابطین قضائی تنها میتوانند فرد را در همان مکان دستگیر کرده و نزد قاضی حاضر نمایند.
اما در صورتی که فوریتی وجود داشته باشد، محکوم علیه مکان مشخصی نداشته باشد و یا احتمال متواری شدن آن وجود داشته باشد، مقام قضائی با صدور جلب سیار، دستور دستگیری وی را صادر مینماید.
چگونه از حکم جلب خود اطلاع پیدا کنیم؟
یکی از مشکلات مهم برای افراد در این زمینه اطلاع از صادر شدن حکم جلب خود میباشد. وکیل کیفری اطلاع از آن را بسیار مهم میداند زیرا ممکن است دردسرهای زیادی را برای محکوم علیه آن در روند رسیدگی به وجود بیاورد.
شما باید در سامانه ثنا که سایت رسمی قوه قضائیه میباشد و تمام ابلاغیه های قضائی از این طریق به دست افراد میرسد ثبت نام کنید تا با استفاده از کد ملی خود امکان پیگیری پرونده را داشته باشید.
توجه داشته باشید که رمز شخصی که از دفتر خدمات الکترونیک قضائی دریافت کرده اید را نگهداری کنید زیرا همواره باید با استفاده از آن وارد حساب کاربری خود شوید.
چگونه میتوان حکم جلب را لغو کرد؟
سوال مهمی که پس از صدور دستور جلب از وکلا در جلسات مشاوره حقوقی کیفری پرسیده میشود مربوط به نحوه لغو دستور یا حکم جلب میباشد.
برای این کار باید شخص در ابتدا به مراجع قضائی که به آن احضار شده است حضور پیدا کرده و دلیل عدم حضور خود را به قاضی اعلام نماید. در این صورت با توجه به موضوع پرونده میتواند برای لغو این دستور اقدام نماید.
برای لغو دستور جلب لازم است قاضی یا بازپرس پرونده با صدور قرار وثیقه وجه یا سندی را به عنوان وثیقه در نظر گرفته تا متهم یا محکوم علیه مجبور به حضور در جسلات رسیدگی و اجرای حکم باشد.
پرسش و پاسخ در مورد قرار جلب
حکم و دستور جلب از مهمترین تصمیمات قضائی است که در قالب قرار صادر میگردد و میتواند آثار مخربی برای شخص مورد نظر داشته باشد.
پس در صورتی که با این قرار مواجه شدید بهتر است با وکلای متخصص کیفری این مسئله را در میان بگذارید تا با ارائه راهکارهایی که از سوی او پیشنهاد میشود بتوانید خود را از نتایج خسارت بار آن رها کنید و در نتیجه آسیب کمتری متوجه شما باشد.