دیه و خسارت تصادفات بدون گواهینامه : استفاده از وسایل نقلیه مانند موتور سیکلت و اتومبیل نیازمند داشتن دانش و آگاهی از قوانین رانندگی و توانایی استفاده از آن میباشد. در سراسر دنیا این دو مسئله از سوی مقام صالح مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت گواهینامه ای مبنی بر تایید توانایی فرد صادر خواهد شد.
حال در برخی از موارد ممکن است افراد از قانون سرپیچی کرده و بدون دریافت گواهینامه اقدام به استفاده از وسیله نقلیه نمایند.
مجازاتی که برای استفاده از وسیله نقلیه بدون داشتن گواهینامه در نظر گرفته شده است که بدیهی میباشد اما سوال اصلی از سوی افراد مربوط به زمانی هست که فرد بدون داشتن گواهینامه منجر به بروز خسارت مالی یا جانی به دیگری شود و باید مسئول پرداخت خسارت و دیه مورد بررسی قرار گیرد که در این گفتار حالت های مختلفی از آن بیان شده است.
رانندگی بدون گواهینامه جرم است ؟
بله بر اساس قوانین و مقررات شخصی که بدون داشتن گواهینامه اقدام به رانندگی با وسایل نقلیه مختلف میکند، مجرم است.
البته لازم است بدانید که انقضای مدت گواهینامه و رانندگی از شمول این عنوان مجرمانه خارج بوده و تنها افرادی را شامل میشود که به طور کلی هیچوقت گواهینامه دریافت نکرده و یا به حکم مقام قضایی از رانندگی وسایل نقلیه ممنوع شده باشند.
این جرم در ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده و مجازات آن بیان شده است. مجازات جرم رانندگی بدون گواهینامه به شرح زیر است:
- برای بار اول: تا دو ماه حبس تعزیری یا جزای نقدی تا سه میلیون و سیصد هزارتومان و یا هردو مجازات باهم
- در صورت تکرار: دو تا شش ماه حبس تعزیری
خسارت راننده بدون گواهینامه چگونه پرداخت میشود؟
امروزه بر اساس قوانین و مقرراتی که در زمینه تصادفات رانندگی وضع شده است داشتن بیمه شخص ثالث اجباری میباشد. به صورت کلی خسارت شخص ثالث که در تصادفات رانندگی زیان دیده است از سوی شرکت بیمه ای که وسیله نقلیه مقصر تصادف در آنجا بیمه شده پرداخت خواهد شد.
اما مسئله اصلی این است که اگر راننده فاقد گواهینامه باشد شرکت بیمه میتواند برای دریافت مبلغی که به عنوان خسارت به زیان دیده پرداخته است به او مراجعه کند یا خیر؟
وکیل بیمه بیان میکند با مراجعه به ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث متوجه میشویم که در بند (پ) این ماده مشخص شده است شرکت بیمه میتواند پس از پرداهت خسارت زیان دیده به راننده فاقد گواهینامه مراجعه کرده و تمام مبلغ خسارت را دریافت نماید.
بنابراین پرداخت خسارت بر عهده فردی میباشد که اقدام به رانندگی بدون گواهینامه کرده است.
در صورت پایان مدت گواهینامه، بیمه خسارت را پرداخت میکند؟
پیش از سال ۱۴۰۲ در صورتی که گواهینامه راننده خسارت زننده منقضی شده بود باید مبلغ خسارت را مانند کسی که فاقد گواهینامه است به شرکت بیمه بازگرداند.
اما در قانون جدید، کسی که مدت زمان گواهینامه وی پایان یافته باشد، در صورتی که موجب خسارت به شخص ثالث شود، شرکت بیمه موظف به پرداخ خسارت بوده و نمیتواند مبلغ خسارت را از راننده دریافت نماید.
در این موارد راننده ای که بدوت تمدید گواهینامه خود اقدام به استفاده از وسیله نقلیه کرده است به دلیل تخلف مبلغی را به عنوان جریمه پرداخت خواهد کرد.
پرداخت دیه تصادفات توسط راننده بدون گواهینامه
تصور اشتباهی که میان عموم جامعه شکل گرفته این است که شرکت بیمه در صورتی که راننده بدون گواهینامه منجر به خسارت جانی و مالی به دیگری شود هیچ مسئولیتی در برابر پرداخت خسارت یا دیه نخواهد داشت کاملا اشتباه میباشد.
پیش از این اشاره کردیم که خسارت مالی به زیان دیده از سوی شرکت بیمه پرداخت خواهد شد. در خصوص بروز خسارات جانی به زیان دیده نیز به همین صورت میباشد و شرکت بیمه موظف است بدون هیچ قید و شرطی خسارت وارده را بر اساس نرخ دیه سال جاری پرداخت نماید.
اما پس از پرداخت مبلغ دیه، میتواند استرداد مبلغ را از راننده بدون گواهینامه دریافت نماید. اسناد مالی شرکت بیمه در این موارد در حکم اسناد لازم الاجرا بوده و میتوانند از طریق سازمان ثبت اسناد، اجرائیه لازم را دریافت نمایند.
تاثیر نداشتن گواهینامه در پرداخت خسارت و دیه
تاثیر داشتن یا نداشتن گواهینامه برای راننده مقصر، همانطور که مشاهده کردید امروزه معطوف به این شده است که شرکت بیمه حق مراجعه و استرداد مبلغ خسارت و دیه جبران شده از مقصر را دارد یا خیر.
در صورت نداشتن گواهینامه پاسخ این سوال مثبت بوده و میتواند به میزان تقصیر، مبلغ خسارت یا دیه را مسترد نماید اما در صورتی که مدت گواهینامه پایان یافته باشد حق چنین اقدامی برای شرکت بیمه وجود نخواهد داشت.
دیه تصادفات منجر به فوت بدون گواهینامه رانندگی
در تصادفات رانندگی فوت یکی از طرفین تصادف بر اساس قوانین و مقررات کیفری که قانونگذار وضع کرده است، غیرعمدی میباشد. البته این قاعده کلی بوده و میتوان خلاف آنرا اثبات کرد. برای اثبات عمدی بودن قتل، بهتر است با وکیل دیه مشورت نمایید.
اما بنابر قاعده کلی، پرداخت دیه بر عهده شرکت بیمه زیان زننده خواهد بود و میتواند پس از پرداخت به راننده بدون گواهینامه مراجعه نماید.
دیه کامل انسان در سال ۱۴۰۳ در ماه های عادی، یک میلیارد و دویست میلیون تومان و در ماه های حرام یک میلیارد و ششصد میلیون تومان میباشد.
استرداد این مبلغ به شرکت بیمه از سوی راننده بدون گواهینامه میتواند به صورت اقساط دریافت شود و این مسئله نیازمند توافق آنها است.
قانون جدید تصادفات بدون گواهی نامه
قانون جدید تصادفات رانندگی تمامی جراحات یا حتی فوت زیان دیده را غیرعمد و شرکت بیمه خسارت زننده را نیز مسئول پرداخت دیه به صورت کامل میداند. اما راننده بدون گواهی نامه میتواند از سوی مقام قضایی به سه سال حبس تعزیری محکوم شود.
نداشتن گواهینامه موتور و پرداخت خسارت
قوانین و مقرراتی که در طول این گفتار به آنها اشاره کردیم تفاوتی میان نوع وسیله نقلیه نداشته و پرداخت خسارت و دیه تصادفات موتور نیز از همین قواعدی که بیان کردیم پیروی میکنند.
پرسش و پاسخ با وکیل
در خصوص دیه و خسارت تصادفات بدون گواهینامه چنانچه نیاز به مشاوره حقوقی برای خسارت داشتید ، میتوانید از طریق راه های ارتباطی با ما در تماس باشید.
داشتن یا نداشتن گواهینامه سبب عمدی شدن خسارات بدنی نخواهد بود و همچنین مانع پرداخت خسارتهای جانی و مالی از سوی شرکت بیمه نمیباشد. تنها تفاوت این دو حالت در این است که فرد دارای گواهینامه مبلغ خسارت جبران شده را به شرکت بیمه بازنمیگرداند اما شخص بدون گواهینامه باید این مبلغ را مسترد نماید.