قرار منع تعقیب : مراجع قضایی برای رسیدگی به دعاوی به صورت کلی دو نوع رای صادر میکنند که یکی از آنها حکم و دیگری قرار میباشد. قرارهایی که از سوی قاضی دادگاه صادر میشود به دو دسته مقدماتی و نهایی میباشند.
قرارهای مقدماتی به مواردی گفته میشود که قاضی برای تکمیل پرونده آنها را صادر کرده و به کمک آن میتواند حکم نهایی را آماده کند. برای نمونه از این قرارها میتوان به صدور قرار ارجاع به کارشناسی اشاره کرد.
اما قرارهای نهایی مانند قرار موقوفی تعقیب و منع تعقیب به تصمیماتی از قاضی گفته میشود که خاتمه دهنده دعوای طرفین میباشد و تصمیم نهایی قاضی است. برای مثال قرار منع تعقیب زمانی که به دلایل مشخص که در ادامه متن به آن اشاره خواهیم کرد از سوی دادسرا صادر میشود دیگر هیچگونه تحقیقی نسبت به متهم پرونده انجام نمیشود و رسیدگی به پایان میرسد.
برای اینکه به طور دقیق نسبت به این قرار آگاهی یابید و تفاوت آنرا با سایر قرارها و احکام متوجه شوید در ادامه این گفتار که توسط وکیل کیفری موسسه اترس تهیه شده است با ما همراه باشید.
قرار منع تعقیب در چه زمانی صادر میشود؟
همانطور که اشاره شد قرار منع تعقیب به این معنی میباشد که دیگر متهم مورد پیگرد قانونی قرار نخواهد گرفت. این مسئله به این معنی میباشد که هیچ اقدامی از سوی دادسرا پس از صدور این قرار صورت نخواهد گرفت.
اما سوالی که برای همه افراد وجود دارد این است که این قرار در چه صورتی صادر میشود. تصمیم قاضی در این خصوص از دو جهت میتواند باشد که یکی از آنها جرم نبودن دلیل ارتکابی و دیگری کافی نبودن ادله ارائه شده از سوی شاکی میباشد و مستند قانونی این موارد ماده ۲۷۸ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ میباشد.
در ادامه به شرح این موارد خواهیم پرداخت.
بیشتر بدانیم : قرار وثیقه چیست
صدور قرار منع تعقیب به دلیل جرم نبودن عمل ارتکابی
بر اساس اصل قانونی بودن جرم و مجازات که میتوان گفت مهمترین اصل در قواعد کیفری میباشد و همچنین در قانون اساسی نیز به آن اشاره شده، تنها در صورتی میتوان فرد را مورد پیگرد قانونی قرار داد که برای عمل ارتکابی از سوی وی، در قوانین کیفری عنوان مجرمانه تعریف شده و برای آن نیز مجازات تعیین شده باشد.
پس در صورتی که شاکی برای عملی که عنوان مجرمانه ای ندارد از دیگری شکایت کرده باشد قرار منع تعقیب متهم صادر خواهد شد.
صدور قرار منع تعقیب به دلیل فقدان ادله کافی
چه در دعاوی حقوقی و چه در دعاوی کیفری طرفین باید ادعای خود را نزد دادگاه به اثبات برسانند.
در دعاوی کیفری اگر شخصی ادعا دارد که دیگری مرتکب یکی از جرایم مقرر در قانون شده است باید با استفاده از ادله اثبا دعوا آنرا به اثبات برساند.
ادله اثبات جرم به اقرار، شهادت، قسامه و سوگند میگویند که تشریح آنها از حوصله این بحث خارج است. در صورتی که ادله کافی برای اثبات ارتکاب جرم وجود نداشته باشد قرار منع تعقیب متهم صادر خواهد شد.
“نکته” مسئله ای که در این بین وجود دارد این است که اگر قرار منع تعقیب بر اساس مورد اول یعنی فقدان عنوان مجرمانه صادر شده باشد امکان تعقیب متهم به همان شکایت پیشین ممکن نیست اما اگر بر اساس فقدان ادله کافی قرار صادر شده باشد، شاکی میتواند پس از ارائه دلایل خود و در صورت موافقت دادستان، تعقیب مجدد را از دادسرا بخواهد.
بیشتر بدانیم : قرار جلب به دادرسی چیست
اعتراض به قرار منع تعقیب
قرار منع تعقیب به مانند هر رای غیر قطعی دیگری که از سوی دادگاه یا دادسرا صادر میشود امکان اعتراض به آن از سوی شخصی که رای به ضرر او صادر شده است وجود خواهد داشت.
از آنجایی که این رای به ضرر شاکی میباشد وی میتواند اگر مقیم ایران است ظرف مدت ۱۰ روز و اگر مقیم خارج از کشور میباشد ظرف مدت یک ماه به آن اعتراض نماید.
مرجع صالح برای رسیدگی به این اعتراض دادگاهی میباشد که صلاحیت رسیدگی به اصل جرم را دارد. اعتراض به این رای از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی صورت میگیرد و بهتر است افراد پیش از انجام این اقدام برای رسیدن به نتیجه مطلوب از وکیل متخصص کیفری، مشاوره حقوقی اعتراض به رای دادگاه دریافت نمایند.
تفاوت قرار منع تعقیب و حکم برائت
اولین تفاوتی که در این دو تصمیمی که از سوی قاضی دادگاه اتخاذ میشود همانطور که اسم آنها پیداست این است که منع تعقیب یک قرار اما برائت یک حکم است.
قرار منع تعقیب از سوی دادسرا و حکم برائت از سوی دادگاه صالح به رسیدگی جرم صادر میشود.
در صورت صدور قرار عدم تعقیب متهم پرونده به دلایلی که در مطالب بالاتر اشاره کردیم برای رسیدگی به دادگاه ارجاع داده نمیشود اما در حکم برائت قاضی به دلایل ارائه شده از سوی شاکی پرونده رسیدگی کرده اما آنها را برای مجرم دانستن متهم کافی نمیداند و متهم را از تمامی اتهامات مبرا میداند.
این تصمیم دادگاه قطعی و لازم الاجرا است. برای بررسی بیشتر نحوه اعتراض به حکم برائت نیز میتوانید از وکلای دادگستری مشاوره حقوقی کیفری دریافت کرده و یا از ایشان بخواهید تا به نمایندگی از شما اقدامات لازم را انجام دهند.
هزینه مشاوره حقوقی کیفری
دریافت مشاوره حقوقی میتواند به شما برای بررسی پرونده و نگرش بهتر به آن کمک شایانی کند. اما نکته قابل توجهی که در این میان وجود دارد این است که حتما از یک وکیل که در زمینه مشکل و مسئله شما دارای تخصص است این مشاوره را دریافت نمایید.
زیرا که هیچگونه نظارتی بر عملکرد افرادی که وکیل نیستند اما مشاوره میدهند وجود ندارد و ممکن است این افراد اصلا صلاحت علمی و اخلاقی این کار را نداشته باشند و با یک راهنمایی اشتباه سبب گمراهی شما شوند.
شما برای پرسیدن تمامی مسائل مربوط به قرار منع تعقیب میتوانید با شماره گیری یکی از شماره تماسهایی که در انتهای صفحه درج شده است با وکلای کیفری اترس ارتباط بگیرید. هزینه مشاوره حقوقی تلفنی برای پرونده کیفری در موسسه حقوقی مجاز اترس به طور شفاف بیان شده است.
نتیجه گیری
به طور خلاصه میتوان گفت که قرار منع تعقیب و قرار ترک تعقیب از دسته قرارهای نهایی میباشد که از طرف دادسرا صادر شده و اگر به دلیل عدم کفایت ادله باشد، میتوان مجددا تعقیب متهم را از مقام قضایی خواستار شد. این قرار از دسته آرای غیر قطعی میباشد و افراد میتوانند با مشورت با وکیل خود نسبت به آن در مهلت مقرر قانونی اعتراض نمایند اما در صورت سپری شدن این مدت، دیگر هیچگونه اعتراضی مسموع نخواهد بود.
به قلم دپارتمان کیفری موسسه حقوقی اترس