مستثنیات دین و اموالی که شامل آن میشود : یکی از راهکارهای قانونی برای افرادی که در نتیجه حکم قطعی دادگاه محکوم به پرداخت مبلغی به عنوان خواسته طرف مقابل شده اند استفاده از مستثنیات دین می باشد تا زندگی ایشان پس از پرداخت بدهی دچار سختی و مشکلات جدی نباشد.
این راهکار قانونی در بسیاری از دعاوی مالی از جمله مطالبه طلب و مهریه زوجه موضوعیت داشته و می تواند از سوی محکوم علیه مورد استفاده قرار بگیرد.
در ادامه این مطلب این اصطلاح به طور دقیق تعریف شده و همچنین بر اساس بیان قانونگذار مشخص می شود چه اموالی و تا چه میزانی مشمول مستثنیات دین خواهند شد. برای اطلاع دقیق از این موارد و همچنین مهمترین نکات حقوقی که باید از سوی افراد مورد استفاده قرار بگیرد تا انتهای این مطلب با ماه همراه باشید.
مستثنیات دین به چه معناست؟
مستثنیات دین به اموال و دارایی هایی گفته می شود که برای فرد محکوم شده به پرداخت بدهی بوده اما به دستور قانون گذار امکان فروش آنها و برداشت طلب از آن وجود ندارد. زمانی که فردی به پرداخت بدهی شخص دیگری از طریق حکم قطعی دادگاه محکوم می شود، موظف است بدهی آن شخص را در مدت زمان مقرر شده پرداخت نماید.
در غیر این صورت اموال وی توقیف شده و از طریق مزایده اموال در دادگاه به فروش میرسد و به میزان بدهی فرد، از آن اموال برداشت شده و به طلبکار داده می شود. برخی از این اموال همانطور که بیان شد از این قاعده مستثنی بوده که در ادامه به طور دقیق بیان خواهد شد.
چه اموالی قابل توقیف نیستند؟
اموالی که قابل توقیف از سوی دادگاه به دلیل طلب و بدهی شخص محکوم شده نیستند در واقع همان مستثنیات دین هستند که پیش از این به تعریف آن پرداختیم.
از آنجایی که بدهی و دین محکوم علیه باید پرداخت شود، تمامی اموال بدهکار قابل توقیف و فروش می باشند مگر چند مورد از آنها که قانون گذار به طور دقیق آنرا مشخص کرده است تا بدهکار نتواند دایره اموال غیر قابل توقیف را گسترش داده و با سوء استفاده از این راهکار از پرداخت دیون خود سر باز بزند.
مستثنیات دین شامل چه مواردی می شود؟
موارد دقیق مستثنیات دین و اموالی که قابل توقیف نیستند بر اساس ماده ۲۴ قانون اجرای احکام محکومیت های مالی مشخص شده است که به شرح زیر است:
- منزل مسکونی که عرفاً در شان محکوم علیه در حالت اعسار او باشد.
- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حاجت های ضروری محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی لازم است.
- آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم علیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می شود.
- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آنها.
- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفل آنها لازم است.
- تلفن همراه مورد نیاز بدهکار.
- مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره بها بدون آن موجب عسر و حرج گردد و عین مستاجره مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شان او نباشد.
مستثنیات دین در مهریه
یکی از دیونی که پس از انعقاد عقد نکاح پرداخت آن بر عهده شوهر قرار میگیرد مهریه می باشد. مهریه یکی از دعاوی مالی پر تکرار در مراجع قضایی است.
بسیاری از افراد برای نپرداختن مهریه پیش از اینکه زن دادخواست مربوطه را به دادگاه ارائه دهد اقدام به فروش اموال و دارایی های خود کرده که بسیاری از این فروش اموال به دلیل معامله به قصد فرار از دین قابل ابطال بوده و سبب بروز خسارت های سنگین به فرد می شود.
در صورتی که برخی از اموال که پیش از این به آن اشاره کرده جزء مستثنیات دین بوده و زوجه نمی تواند با مراجعه به دادگاه و دریافت حکم قضایی اقدام به توقیف این اموال نماید.
بنابراین پیش از هر گونه اقدام در جهت فروش اموال خود با دریافت مشاوره حقوقی از وکلای متخصص از میزان دقیق مستثنیات دین آگاهی یابید تا با انجام معاملاتی که به ضرر شما است زمینه خسارت های سنگین به خود را فراهم نکنید.
مستثنیات دین منزل مسکونی
از مهمترین اموالی که جزء مستثنیات دین محسوب می شود مسکن مورد نیاز فرد برای سکونت و زندگی خود و افرادی که تحت تکفل او هستند می باشد.
از آنجایی که قیمت املاک در کشور ایران به خصوص در شهر تهران بسیار زیاد است، اولین دارایی افراد که از سوی طلبکار مورد توقیف برای فروش قرار می گیرد ملک و مسکن او می باشد.
اما به گفته قانون گذار شخص بدهکار می تواند مسکنی که در شأن او برای ادامه زندگی می باشد را نگه داشته و از طرق دیگر بدهکاری و دیون خود را پرداخت نماید.

قیمت مسکن جهت مستثنیات دین
یکی از سوالات مهم افراد برای بررسی اینکه مسکن ایشان جزء مستثنیات دین محسوب می شود یا خیر مربوط به قیمت مسکن ایشان است. همانطور که پیش از این نیز بیان شد، قیمت مشخصی برای مسکن مورد نیاز فرد در نظر گرفته نشده است اما اصطلاح در شأن برای مسکن فرد در نظر گرفته شده است که نشان دهنده این است که می تواند از هر شخص به شخص دیگری متغیر باشد.
به همین دلیل در ابتدا مقام قضایی با فرستادن کارشناس دادگستری و ارزیابی قیمت مسکن فرد و همچنین بررسی شرایط زندگی خود شخص، در خصوص اینکه در شأن وی می باشد یا بیشتر از آن است تصمیم گیری خواهد کرد.
آیا خانه و ماشین جزو مستثنیات دین است؟
در مطالب بالا به طور دقیق بیان کردیم که چه مسکنی و تحت چه شرایطی جزء مستثنیات دین محسوب می شود. در خصوص خودرو شخص بدهکار نیز بر اساس قوانین و مقررات باید گفت که تنها ماشینی جزء مستثنیات دین محسوب می شود که شخص بدهکار، وسایل امرار معاش خود و افراد تحت تکفل خود را از آن به دست می آورد.
نمونه بارز برای اینکه خودرو شخص بذهکار جزء مستثنیات دین برای او در نظر گرفته شود برای رانندگان تاکسی می باشد. این افراد از آنجایی که با ماشین کار کرده و درآمد ایشان ناشی از همین کار است در صورتی به فروش برسد، دچار عسر و حرج می شوند.
نکات حقوقی مهم در خصوص مستثنیات دین
- زمانی که دادگاه بر اساس دستور قضایی هر یک از اموال بدهکار را جزء مستثنیات دین تشخیص دهد، این تصمیم قضایی از آنجایی که دستور است نهایی و قطعی بوده و امکان اعتراض به آن وجود ندارد.
- تمام وسایلی که شخص با آن درآمد داشته و امرار معاش می کند در حد متعارف مستثنیات دین است.
- اگر مسکن بدهکار بیش از حد شأن آن محاسبه شود، ملک به مزایده فروخته شده و در نهایت مسکنی در شأن وی برای زندگی تهیه می شود و باقی مانده آن به طلبکاران داده خواهد شد.
- بدهکار می تواند هنگام اجرای حکم توقیف و فروش اموال از طریق مزایده، نسبت به اینکه مال توقیف شده وی جزء مستثنیات دین محسوب می شود اعتراض خود را اعلام کرده و بدین ترتیب در صورت تایید مقام قضایی اجرای حکم متوقف خواهد شد.
رفع توقیف از اموالی که مشمول مستثنیات دین هستند چگونه است؟
زمانی که یکی از اموال بدهکار مشمول موارد مستثنیات دین باشد اما دادگاه به اشتباه دستور توقیف آن را بدهد، می توان نسبت به این تصمیم قضایی اعتراض کرد.
اولین اعتراض نسبت این تصمیم و رای قضایی زمان تجدید نظر خواهی می باشد که مهلت بیست روزه ای در اختیار فرد قرار گرفته تا در صورتی که اعتراضی نسبت به محتوای رای دارد اعلام کند.
در زمان اجرای حکم از طریق اجرای احکام مدنی نیز می توان به اعتراض به اجرائیه، بررسی مجدد مال توقیف شده را از دادگاه درخواست کرد. در صورتی که دادگاه با بررسی مجدد مال را جزء مستثنیات دین تشخصی دهد به طور کلی اجرای حکم متوقف خواهد شد.
همچنین راهکار دیگر رفع توقیف اموالی که جزء مستثنیات دین محسوب می شود استفاده از یکی از روش های ابطال مزایده می باشد که باید در این خصوص حتما با وکلای زبده مشورت نمایید.

ابراء طلب : از مهمترین مسائل حقوقی موجود میتوان به دین و طلب هایی که اشخاص حقیقی و حقوقی به

مطالبه وجه: طرح دعوای مطالبه وجه یکی از راه های احقاق حق افرادی است که به هر دلیلی مبلغی

نحوه مطالبه و اجرای چک ؛ چک قدیمی و چک صیادی
روش های مطالبه و اجرای چک قدیمی و چک صیادی مطالبه چک و نکات مهم : چک در نظام
امروزه سیم کارت هایی وجود دارند که ارزش ریالی بالایی دارند به همین جهت برخی از طلبکاران در حین ارائه لیست اموال بدهکار به این مورد نیز اشاره می کنند. داشتن سیم کارت گران قیمت برای افرادی که به حسب شغل خود مانند وکلا، روانشناسان و همچنین افرادی که در حوزه املاک فعالیت می کنند نیاز به استفاده از آن دارند جزء مستثنیات دین محسوب می شود.
قیمت خودرو شخص بدهکار ملاک تشخیص دادگاه برای اینکه مشمول مستثنیات دین هست یا خیر نبوده و تنها همانطور که در طول متن اشاره کردیم، اگر فرد برای امرار معاش نیاز به خودرو داشته باشد این اموال قابل توقیف نیست. البته داشتن خودرو های لوکس قطعا جزء مستثنیات دین نمی باشد.
تشخیص اینکه شأن بدهکار در خور چه مسکنی می باشد بر عهده دادگاه و مقام قضایی است. قاضی پرونده بر اساس شخصیت، وضعیت خانوادگی، شغل و مسکنی که از گذشته در آن زندگی می کرده است را ملاک برای تشخیص شأن بدهکار قرار خواهد داد.
پرسش و پاسخ حقوقی با وکیل پایه یک
در نهایت می توان گفت به طور دقیق قانونگذار اموال غیر قابل توقیف و مستثنیات دین را به صورت مشخص بیان کرده است اما مسئله اصلی برای افراد تشخیص و اثبات آن نزد مقام قضایی می باشد.
بنابراین بهتر است در این مسیر از وکلای با تجربه در این زمینه استفاده کرده تا با راهنمایی ایشان بتوانید در کوتاه ترین زمان ممکن پیروز دعوای پیش رو باشید.