گواهی انحصار وراثت : وقتی ما عزیزی را از دست می دهیم یکسری کارهای قانونی لازم را باید انجام دهیم که یکی از آنها دریافت گواهی انحصار وراثت است.
یعنی صرف نظر از اینکه اموالی بعنوان ارثیه از متوفی به جای مانده است یا خیر، ورثه وی باید مشخص شوند این امر دلایل متعددی دارد از جمله اینکه ممکن است حقی از او بر گردن دیگران باشد یا بالعکس مثلا بدهی هایی از او باقی مانده باشد که پرداخت آن بر عهده ورثه است و یا اینکه اگر در آینده به هر دلیلی مالی به متوفی تعلق گرفت (مثل بیمه عمر) ذینفع یا ذینفعان آن از قبل باید مشخص باشند.
تعیین وراث یک فرد در قالب گواهی انحصار وراثت بعمل می آید که در ادامه به بیان مدارک لازم و چگونگی دریافت آن می پردازیم.
در صورتیکه نیاز به آگاهی بیشتر در خصوص انواع معافیت های مالیت بر ارث هستید میتوانید این مطلب را که توسط تیم حقوقی و وکلای ارث موسسه حقوقی اترس تهیه شده مطالعه بفرماید.
مدارک لازم برای دریافت گواهی انحصار وراثت
اصل و کپی همه صفحات شناسنامه و کارت ملی متوفی
اصل و کپی صفحه اول شناسنامه و کارت ملی همه وراث
اصل گواهی فوت
اصل و کپی سند ازدواج متوفی در صورتی که متاهل بوده و همسرش در قید حیات باشد
اصل استشهادیه مخصوص حصر وراثت
اصل وصیت نامه در صورتی که درخصوص مسایل مالی تا میزان ثلث اموال در آن تعیین تکلیف شده باشد.
بیشتر بدانیم: تقسیم ترکه چگونه است
نکات مهم گواهی انحصار وراثت در سال ۱۴۰۲
در صورتی که شناسنامه ورثه دارای توضیحات باشد کپی آن صفحه نیز می بایست ضمیمه شود.
در خصوص متوفیانی که زیر هفتاد سال سن دارند درصورت فوت پدر و مادر، گواهی فوت آنان نیز می بایست ضمیمه شود.
درصورت نداشتن گواهی فوت امکان دریافت آن از هر اداره ثبت احوال با ارائه مشخصات هویتی متوفی وجود دارد حتی اگر سال های طولانی از زمان فوت بگذرد.
استشهادیه مخصوص حصر وراثت در مورد هر طبقه از وراث متفاوت است و بایستی به نحو صحیح و بدون قلم خوردگی تنظیم و به امضای سه نفر شاهد که نسبت فامیلی نزدیک با متوفی و ورثه ایشان نداشته باشند برسد سپس امضای آنها توسط سردفتر اسناد رسمی گواهی می شود. بنابراین استشهادیه مزبور در دفتر اسناد رسمی تنظیم و شهود با در دست داشتن اصل شناسنامه و کارت ملی می بایست استشهادیه را در دفتر مربوطه امضا نمایند.
در گذشته یکی از مدارک لازم، گواهی مفاصاحساب مالیاتی بود که در حال حاضر نیازی به ارائه آن نمی باشد و روند آن برعکس شده و برای دریافت گواهی مفاصا حساب مالیاتی می بایست حصر وراثت ارایه شود.
در استشهادیه اینکه میزان دارایی متوفی کمتر یا بیشتر از پانصد میلیون ریال است می بایست قید شود.
بیشتر بدانیم: میزان مالیات بر ارث
چگونگی طرح درخواست گواهی انحصار وراثت
درخواست گواهی حصر وراثت از جمله امور حسبی است و رسیدگی به آن بدون نیاز به رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی درخصوص طرح دادخواست و تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ و غیره است.
با این حال طرح درخواست گواهی انحصار وراثت در قالب دادخواست بعمل می آیند که موضوع خواسته تقاضای صدور گواهی حصر وراثت با مشخصات متوفی و شرح خواسته اعلام اسامی وراث است.
لازم به ذکر است که نیازی نیست همه وراث متقاضی اخذ گواهی انحصار وراثت باشند بلکه یکی از وراث به تنهایی با ارائه مدارک گفته شده می تواند درخواست مزبور را ثبت نماید. همچنین در حال حاضر متقاضی می بایست ابتدا نسبت به ثبت نام در سامانه ثنا، اقدام نماید.
مرجع صدور گواهی انحصار وراثت
در گذشته دادگاه های عمومی حقوقی نسبت به صدور گواهی حصر وراثت اقدام می کردند اما با تشکیل شوراهای حل اختلاف، در حال حاضر مطابق بند (ت) ماده ۹ قانون شوراهای حل اختلاف، صدور گواهی انحصار وراثت در صلاحیت شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت متوفی می باشد.
روند صدور گواهی انحصار وراثت
اگر در استشهادیه و نیز درخواست قید شده باشد که دارایی متوفی کمتر از پانصد میلیون ریال است، شورای حل اختلاف بدون نیاز به نشر آگهی ظرف مدت یک هفته نسبت به صدور گواهی انحصار وراثت محدود اقدام می نماید و چنانچه دارایی متوفی بیشتر از پانصد میلیون ریال باشد مراتب درخواست یک نوبت در روزنامه آگهی می شود تا چنانچه شخصی به صدور گواهی انحصار وراثت مطابق دادخواست تقدیمی اعتراضی داشته باشد به شعبه شورای حل اختلاف مربوطه مراجعه نماید.
پس از گذشت یک ماه از تاریخ نشر آگهی و عدم وصول هرگونه اعتراضی، گواهی انحصار وراثت از حیث مبلغ نامحدود، صادر می شود.
با این وصف روند صدور گواهی مزبور بین چهل و پنج روز تا دو ماه از تاریخ تقدیم درخواست به طول می انجامد. در گواهی صادره مشخصات و میزان سهم وراث از ترکه متوفی مشخص می شود. درضمن هزینه این درخواست معادل هزینه دعاوی غیرمالی و کمتر از دو میلیون ریال می باشد.
درخواست گواهی حصر وراثت توسط طلبکار
نکته شایان توجه اینکه مطابق قانون هر ذینفعی می تواند درخواست گواهی حصر وراثت نماید
بنابراین علاوه بر وراث هر کسی که به هر دلیلی نفعی نسبت به اموال متوفی داشته باشد می تواند نسبت به دریافت گواهی انحصار وراثت اقدام نماید بعنوان مثال شخصی که دعوی مثل مطالبه وجه یا الزام به تنظیم سند رسمی علیه کسی مطرح کرده و سپس در اثنای رسیدگی آن فرد فوت می کند و قرار توقف رسیدگی صادر می شود می تواند با دریافت گواهی انحصار وراثت دعوی خود را پیگیری نماید
بدین صورت که به شورای حل اختلاف محل سکونت فرد مراجعه و با دادن مشخصات وی و استعلام ورثه از ثبت احوال مربوطه، گواهی حصر وراثت صادر می شود.
شایان ذکر است که اخیرا اعضای کمیسیون تلفیق برنامه هفتم طرحی را تصویب کردند که گواهی انحصار وراثت بدون نیاز به حضور فیزیکی وراث ظرف بیست روز از تاریخ فوت توسط سازمان ثبت احوال کشور براساس داده ها و اطلاعات موجود صادر گردد و نیازی به انجام مراحل پیش گفته توسط ورثه نباشد.
بیشتر بدانیم: تحریر ترکه چگونه است
تغییر مندرجات گواهی حصر وراثت
آیا امکان تغییر مندرجات گواهی حصر وراثت پس از صدور آن وجود دارد؟
پاسخ ما به این سوال مثبت است. درواقع گاهی ممکن است افراد از روی ناآگاهی اقدام به دریافت گواهی انحصار وراثت با مبلغ محدود کرده باشند درحالیکه دارایی متوفی بیش از پانصد میلیون ریال بوده یا بعدا مشخص شده که بیش از این مبلغ است و یا اینکه فردی که می بایست نامش در حصر وراثت قید می شده به هر دلیل جز ورثه اعلام نشده و یا بالعکس شخصی که جزو وراث نبوده به اشتباه نامش در انحصار وراثت بعنوان ورثه قید شده است در تمام این حالت ها امکان تقدیم تقاضای اصلاح حصر وراثت وجود دارد.
وکیل حصر وراثت
برای سرعت بخشیدن در گرفتن گواهی و دریافت صحیح آن پیشنهاد می شود از وکیل انحصار وراثت استفاده نمائید . وکیل دادگستری برای انحصار وراثت از طریق شورای حل اختلاف محل فوت متوفی ، پیگیری های حقوقی لازم را اقدام می کند.
هزینه وکیل انحصار وراثت
با توجه به اینکه این درخواست ، دعوی دادگاهی به معنی خاص نیست ،تعرفه وکیل حصر وراثت مناسب تر هست . حق الوکاله وکیل ، برای پرونده حصر وراثت در بخش تعرفه های حقوقی سایت درج شده است .
در این مقاله ، نکات کاربردی در خصوص نحوه دریافت گواهی حصر وراثت از جمله مدارک ، مرجع صادرکننده این گواهی و فواید انجام آن توسط وکیل حصر وراثت بررسی شد.
برای مشاوره جقوقی درباره انحصار وراثت میتوانید از طریق راه های ارتباطی با ما در تماس باشید و سوالات خود را با ما در میان بگذارید.
دپارتمان امور حسبی موسسه حقوقی اترس