الزام به ایفای تعهد : ممکن است بر اساس رابطه بین دو یا چند نفر کسی متعهد شود در آینده کاری انجام دهد یا از انجام دادن کاری خودداری کند. هر قراردادی می تواند حقوق و تکالیفی را برای دو طرف ایجاد کند و بر اساس قانون متعهد باید تعهدات خود را انجام دهد و نمی تواند بدون دلیل از اجرای قرارداد و تعهدات خود خودداری نماید که به طبع نقض تعهدات قرارداد تبعات محتلفی دارد.
در صورت خودداری متعهد از انجام تکالیف خود کسی که تعهد به نفع او می باشد می تواند به دادگاه مراجعه و الزام و اجبار او را به انجام تعهد بخواهد.
در این مقاله سعی داریم به نکات حقوقی مربوط به این دعوا بپردازیم.
هزینه دادرسی دعوای الزام به ایفای تعهد
در صورتی که موضوع تعهد مالی بوده با توجه به مبلغ هزینه دادرسی مشخص می گردد و در صورتی که تعهد غیرمالی باشد مبلغ ثابتی به عنوان هزینه دادرسی پرداخت خواهد شد.
توجه داشته باشید ضروری است که در قسمت خواسته دادخواست به طور دقیق مشخص شود و تنها نوشتن الزام به ایفای تعهد به صورت کلی کافی نمی باشد.
دادخواست الزام به ایفای تعهد در چه دادگاهی باید مطرح شود؟
اگر موضوع تعهد مربوط به اجرای قرارداد و اموال منقول باشد خواهان به محل هر یک از این دادگاه ها اختیار مراجعه دارد:
دادگاه محلی که قرارداد در آن جا منعقد شده است.
دادگاه محلی که تعهد می بایست در حوزه آن انجام می گردید.
دادگاه محلی که خوانده در حوزه آن سکونت دارد.
اگر موضوع قرارداد مربوط به اموال غیرمنقول باشد رسیدگی با دادگاهی است که مال غیر منقول مانند ملک در حوزه آن قرار دارد.
رسیدگی دادگاه در خصوص دعاوی مربوط به الزام به ایفای تعهد
در مرحله اول این موضوع بررسی می شود که آیا انجام تعهد مربوط به زمان خاصی بوده یا خیر.
در این صورت اگر انجام تعهد فقط در زمان خاصی قابل انجام توسط متعهد بوده و یا در زمان خاصی ارزش انجام دادن داشته باشد در این حالت الزام متعهد به انجام تعهد دیگر معنایی ندارد برای مثال زمانی که قرارداد در مورد ارائه شام عروسی توسط متعهد می باشد و او در شب عروسی شام تحویل نمی دهد. در این مورد کسی که تعهد به نفع او بوده تنها می تواند مطالبه خسارت وارد شده به خود را درخواست نماید.
حالت دوم مربوط به زمانی است که اجرای تعهد حتی بعد از مدت مشخص شده در قرارداد باز هم دارای فایده بوده است. در این صورت کسی که تعهد به نفع او بوده است می تواند هم الزام متعهد به انجام تعهد و هم خسارت تاخیر در انجام تعهد وارد شده را از دادگاه مطالبه کند.
در این حالت کسی که تعهد به نفع او بوده نمی تواند در ابتدا قرارداد خود را با متعهد به هم زند و کل خسارت را از او مطالبه نماید. بلکه در ابتدا متعهد با دستور دادگاه ملزم به اجرای تعهد می گردد در صورتی که در این زمان هم متعهد به تعهد خود عمل ننماید طرف مقابل می تواند قرارداد خود را با او بر هم زند.
بیشتر بدانیم :طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی چگونه است
زمان انجام تعهد توسط متعهد
اگر در قرارداد مهلتی برای انجام قرارداد مشخص نشده باشد و اختیار تعیین زمان انجام تعهد به متعهد له یا همان کسی که تعهد به نفع او انجام خواهد شد نیز سپرده نشده باشد بر اساس قانون تعهد باید فورا اجرا شود.
در چه شرایطی متعهد مجاز به عدم انجام تعهد خود می باشد؟
در مواردی با اجازه قانون متعهد مسئولیتی جهت عدم انجام تعهد ندارد این موارد عبارت اند از:
قوه قاهره یا فورس ماژور که به شرایطی گفته می شود که قابل پیش بینی نبوده و انجام تعهد را غیر ممکن می نماید مانند سیل، زلزله، جنگ و …
رفتار متعهد له یا کسی دیگر مانند این که خود متعهد له عملی انجام دهد که مانع انجام تعهد از جانب متعهد شده باشد یا شخص ثالث عمدا یا غیر عمد مانع انجام تعهد شود.
چگونگی اجرای رای و حکم در مورد الزام به ایفای تعهد
در صورتی که مورد تعهد انتقال مال باشد: در انتقال مال مانند انتقال ملک یا خودرو در صورتی که بعد از اجرائیه متعهد نسبت به انتقال اقدام نکند، نماینده دادگاه به نمایندگی از متعهد اسناد مربوط به انتقال مال را امضا می نماید.
- در صورتی که مورد تعهد تحویل مال مشخصی باشد: واحد اجرای احکام می بایست بعد از توقیف مال آن را به کسی که تعهد به نفع او شده است تحویل دهد.
- در صورتی که مورد تعهد تسلیم مال کلی باشد ( مالی که شبیه آن وجود دارد مانند سکه ، پول و ..) در صورتی که متعهد در مدت ۱۰ روز از صدور اجرائیه تعهد خود را انجام ندهد اموال او توقیف می شود و اگر پولی در حساب بانکی داشته باشد مبلغ آن توقیف می شود و اگر مالی داشته باشد از طریق فروش مال حکم اجرا خواهد شد. در صورتی که هیچ مالی از او پیدا نشود می توان او را حبس نمود.
- در صورتی که موضوع تعهد تحویل مال مشخصی بوده مثل یک تابلوی نقشی با ویژگی های مشخص و آن مال از بین رفته باشد یا در دسترس نباشد: بر اساس قانون قیمت روز مال محاسبه می شود و از متعهد به ترتیبی که در بالا گفته شد مبلغ وصول خواهد شد.
- در صورتی که تعهد انجام دادن کاری باشد: در صورت عدم انجام کار توسط متعهد کسی که تعهد به نفع او شده است می تواند با هماهنگی اجرای احکام خود یا توسط دیگری موضوع را انجام داده و سپس هزینه انجام را از طریق اجرای احکام از طرف مقابل وصول نماید.
- در صورتی که مود تعهد تسلیم سند باشد و متعهد از تحویل آن خودداری کند، کسی که تعهد به نفع او شده است می تواند با همکاری و هماهنگی واحد اجرای احکام درخواست اسناد و مدارک المثنی دهد لازم به ذکر است متعهد را به علت عدم تحویل اسناد نمی توان حبس نمود.
- در صورتی که موضوع تعهد انجام یک کار حقوقی مانند منعقد نمودن قرارداد باشد دادگاه متعهد را الزام به تنظیم قرارداد می نماید و در صورت خودداری متعهد از اجرای رای دادگاه نماینده دادگاه از طرف او قرارداد تنظیم شده را امضا می نماید.
موسسه حقوقی اترس همراهی قابل اتکا