جرم تبلیغ علیه نظام : هر کشوری برای اینکه بتواند تمامیت ارضی و سیاسی خود را حفظ کند نیاز دارد که با قرار دادن برخی از محدودیت ها در فعالیت افراد به این مهم دست یابد.
اگر این چنین قواعد و قوانین وجود نداشته باشد شاهد هرج و مرج در داخل و خارج کشور خواهیم بود که نارضایتی بسیاری از مردم را در پی خواهد داشت و همچنین پایه های حکومت سست خواهد شد.
یکی از مهمترین عناوین مجرمانه ای که از سوی قانونگذار برای حفظ پایه های نظام در قانون پیش بینی شده است تبلیغ بر علیه نظام میباشد.
جرم به معنای هرگونه فعل و ترک فعلی میباشد که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد اما این جرم از دسته مواردی هست که تنها با فعل یا ارتکاب عملی از سوی افراد دارای مصداق میباشد و با ترک فعل رخ نمیدهد.
از آنجایی این جرم هم برای دولت و هم برای مردم بسیار مهم است و شرایط مختلفی برای احراز آن وجود دارد وکیل کیفری اترس به بررسی آن در این گفتار پرداخته اند.
تبلیغ علیه نظام چیست؟
همانطور که بیان شد جرم فعالیت تبلیغی علیه نظام در ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات پیش بینی شده است.
معمولا در مباحث حقوقی از این جرایم به عنوان جرایم ضد امنیت داخلی و خارج یاد میشود که از سوی نظام جمهوری اسلامی پس از انقلاب برای صیانت از کلیت نظام شکل گرفت.
این جرم دارای دو بخش اصلی میباشد که با مطالعه ماده ۵۰۰ قانون مجازات متوجه آن میشویم.
در ابتدا ممنوعیت فعالیت تبلیغی بر علیه نظام را بیان میدارد. این بخش شامل جرایمی میشود که با موضوعیت نظام جمهوری اسلامی به تبلیغات منفی بر علیه آن اقدام میشود.
اما روش دیگر برای این اقدام وجود دارد که آن تبلیغات به نفع گروه ها و سازمانهایی میباشد که با نظام مخالف اند. در برخی از موارد ممکن است جرمی فعالیت تبلیغی بر علیه نظام باشد اما مشمول جرم حدی دیگری نیز شود که در اصل به آن جرم رسیدگی خواهد شد. در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
تبلیغ در فضای مجازی بر علیه نظام
با پیشرفت تکنولوژی یکی از آورده هایی که برای مردم سراسر جهان داشته است مسیر ارتباطی آسان از طریق فضای مجازی است.
البته این آورده مفیدی که برای مردم داشته است در برخی از موارد بستر ارتکاب برخی از جرایم نیز میباشد.
یکی از مصادیق جرم فعالیت تبلیغی علیه نظام این است که در بستر فضای مجازی این عمل ارتکاب یابد و افراد با استفاده از پیامرسان های داخلی یا خارجی اقدام به ارتکاب آن نمایند.
مقام ناظر به اقدامات افراد در فضای مجازی پلیس فتا میباشد و در صورت بروز مشکل و احضار شدن از طریق این مرجع، بهتر است با وکیل پلیس فتا که متخصص در این حوزه از تماس گرفته و مسئله پیش آمده را بازگو کنید تا از راهنمایی های وی بهرمند شوید.
ارکان تحقق جرم تبلیغ بر علیه نظام در قانون
هر جرم دارای سه رکن اصلی برای ارتکاب میباشد و این جرم نیز از این قاعده مستثنی نیست و این موارد عبارتند از:
- رکن قانونی: مواد ۵۰۰ و ۵۰۰ مکرر قانون مجازات اسلامی ارکان قانونی این جرم هستند.
- رکن مادی: در این بخش میان حقوقدانان اختلاف نظر بسیاری هست که برخی میگویند به دلیل آوردن عبارت فعالیت تبلیغی بر علیه نظام مقصود قانونگذار این است که باید چندین بار مرتکب این عمل شود تا مورد مجازات قرار بگیرد اما برخی دیگر معتقدند نیاز به تکرار برای ارتکاب این جرم نیست و با یکبار هم فرد مرتکب آن شده است.
- رکن معنوی: برای ارتکاب این جرم داشتن سوء نیت عام یعنی اینکه بداند این عمل جرم است کافی نیست بلکه فردی مجرم شناخته میشود که بداند عمل ارتکابی وی تبلیغ بر علیه نظام تلقی میشود. در غیر این صورت فاقد سوء نیت خاص است.
اهمیت مشاوره حقوقی برای احراز شرایط این جرم
همانطور که مشاهده میکنید تشخیص مصادیق و ارکان این جرم دارای پیچیدگی های بسیار زیادی میباشد. بدین ترتیب بدون داشتن دانش تخصصی امکان بررسی آن وجود نخواهد داشت.
البته بهتر است بدانید برای بررسی این دسته از موارد که ممکن است مصادیق مختلفی داشته باشد دانش حقوقی صرف کمک نمیکند و فرد باید دانش حقوقی کیفری داشته باشد. به همین دلیل مشاوره حقوقی با وکیل کیفری بهترین راهکار برای تشخیص شرایط و ارکان این جرم است.
تفاوت تبلیغ علیه نظام با جرم محاربه
یکی از سوالات مهمی که در جلسات مشاوره حقوقی کیفری از بسیاری از وکلا پرسیده میشود مربوط به تفاوت محاربه و فعالیت تبلیغی میباشد.
این تعارض در تشخیص معمولا به این دلیل رخ میدهد که هدف هر دو عنوان مجرمانه حکومت میباشد. اما باید بدانید آنطور که در ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی بیان شده است برای ارتکاب محاربه باید با سلاح اقدام به ارتکاب جرم کرد.
افساد فی الارض با تبلیغات علیه نظام چه تفاوتی دارد؟
افساد فی الارض را میتوان یکی از مهمترین جرایم حدی در قانون کشور ما دانست. این جرم دارای مصادیق بسیار مختلف و گسترده است و قانونگذار در آن از اصطلاحات کلی استفاده کرده است و این مسئله سبب شده است تا تفسیرهای مختلف و متنوعی در خصوص مصادیق آن وجود داشته باشد.
واژه بر خطر انداختن امنیت ملی میتوانید یکی از مصادیق تبلیغ علیه نظام باشد. پس هر مورد در این جرایم باید به صورت مستقل از سوی متخصصین حوزه کیفری بر اساس قواعد، قوانین و مقررات کیفری مورد بررسی قرار بگیرد.
با این تفاسیر ما حکم کلی در این زمینه نداریم که بتوان افساد فی الارض را از مبلغ علیه نظام جدا سازد و این مسئله در حالی رخ میدهد که یکی از آنها محکوم به اعدام میشود و دیگری تنها به ۶ ماه تا یک سال و نیم حبس محکوم خواهد شد.
نتیجه گیری
این جرم از دسته جرایم تعزیری میباشد که قانون گذار بر اساس مقتضیات زمان آنرا جرم انگاری کرده است و بر خلاف سایر جرایم که ثابت اند جرایم تعزیری در آینده ممکن است کم یا زیاد شود.
اهمیت بالای این جرایم ایجاب میکند در اولین فرصت به یکی از وکلای متخصص در زمینه کیفری مراجعه کرده و مشکل خود در این زمینه را برای وی بازگو نمایید تا با اتخاذ بهترین تصمیمات از صدماتی که ممکن است به شما وارد شود جلوگیری نمایید.