حکم ورشکستگی: با صدور حکم ورشکستگی ، طلبکاران تاجر یا شرکت تجاری ورشکسته حق طرح دعوای شخصی علیه بدهکاری که حکم ورشکستگی اش صادر شده است را از دست می دهند و باید بر اساس ترتیباتی که اداره ی تصفیه امور ورشکستگی مقرر کرده که در ادامه به آن اشاره میکنیم عمل کنند.
پس طلبکار شخصی که حکم ورشکستگی اش صادر شده است ، نمیتوانند علیه او طرح دعوی کنند .در واقع باید در مهلتی که در آگهی مدیر یا اداره تصفیه مشخص می شود، اسناد و مدارک طلب خود را ارائه کنند تا پس از تشخیص و تصدیق مطالباتشان، در فهرست غرما (طلبکاران) قرار بگیرند و به نسبت طلب خود از دارایی ورشکسته بهره مند شوند.
از طرفی قروض مؤجلی (مدت دار) که تاجر به دیگران دارد هم حال می شوند و باید در زمان حال و فعلی پرداخت بشوند. در این مقاله برای شما توضیح خواهیم داد که حکم ورشکستگی چه اثری بر طلب طلبکاران ورشکسته و همچنین بر افرادی که بدهکار به ورشکسته هستند، می گذارد و دو اثر عمده یعنی تعلیق تعقیبات شخصی (توقف طرح و ادامه دعوی علیه ورشکسته) و حال شدن دیون و تعهدات مالی مدت دار را مورد بررسی قرار میدیم
این را بدانیم که در دعاوی ورشکستگی ، با صدور حکم ورشکستگی حق تعقیب شخصی یا حق مطالبه و اقامه دعوی هر طلبکار به صورت انفرادی علیه تاجر از بین می رود و طلبکاران باید در هیات غرما (طلبکاران ) وارد شوند. آنها باید وارد دعوی جمعی شوند تا براساس ترتیبات و قواعد یکسان، ادعاهای مختلف و دعاوی متعدد علیه ورشکسته با سرعت و با رعایت اصل تساوی طلبکاران مورد بررسی قرار بگیرد. از طرفی دیون و تعهدات مؤجل(تاریخ آن هنوز نرسیده است) تاجر حال می شوند که در ادامه به بیان این دو اثر میپردازیم:
تعلیق یا توقف خود به خودی تعقیب ورشکسته یعنی:
دعاوی مالی که طلبکاران قبلا برای اثبات طلب خودشان علیه ورشکسته مطرح کرده اند، طبق ماده ۴۱۹ قانون تجارت و ماده ۱۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی، متوقف می شود و باید حسب مورد به طرفیت اداره تصفیه یا مدیر تصفیه ادامه پیدا کند.
اشخاصی که مطالباتشان مشخص و تصدیق شده، نیازی به طرح دعوی در دادگاه ندارند و در فهرست مطالبات تصدیق شده قرار می گیرند.
افرادی که مطالباتشون رد شده یا حق رهن و یا رجحان آنها در نظر گرفته نشده، باید ادعای خودشون را در دادگاه به طرفیت مدیر تصفیه پیگیری کنند.
دلیل موارد سه گانه ی بالا این است که لازمه ی تدبیر و تحقق سیاست های مدیریت بحران مالی از ناشی از ورشکستگی اقتضا می کند که طلب طلبکاران به صورت عادلانه پرداخت شود و در این میان حق کسی ضایع نشود به همین دلیل است که طرح دعوی انفرادی ممنوع اعلام شده است.
از طرفی برای مدیریت بحران در حکم ورشکستگی قانونگذار گفته باید طرح دعاوی علیه مدیر یا اداره تصفیه صورت بگیرد تا از این طریق اموال ورشکسته حفظ شود و ارزش دارایی او بالا برود.
از طرفی هزینه های وصول یا ایفای طلب طلبکاران به حداقل برسد. همچنین طرح دعاوی متعدد علیه ورشکسته موجب آشفتگی ورشکسته می شود، ولی دعوی جمعی علیه او باعث میشود تا در یک فضای آرام ذهنی برای بازسازی بنگاه خود و بازپرداخت طلب نقشه ای درست طراحی کند.
این را فراموش نکنیم که نگاه قانون به ورشکستگی حفظ نظم تجاری کشور است و در مواردی که شرکتی برای ورشکستگی تقلب کند ، مجازات گذاشته است
نکته ی مهم : ضمانت اجرای نقض ممنوعیت تعقیب انفرادی ورشکسته، باطل و بی اعتبار شدن اقدامات قضایی انفرادی طلبکاران علیه ورشکسته است
معنی حال شدن دیون مدت دار را با یک مثال توضیح می دهیم .فرض کنید شرکت تعهد دارد ، یک سال دیگر مبلغی را به شخصی پرداخت کند . یعنی یک بدهی مدت دار دارد که زمان آن یک سال است . به محض اینکه این شرکت به حکم دادگاه ورشکسته شود ، این بدهی مدت دار حال می شود.
حال شدن بدهی به معنی از بین رفتن مدت آن است . در این فرض شرکت به جای یک سال بعد ، می بایست همین الان بدهی خود را بدهد چون قرضش حال شده است . با توجه به اینکه در این حالت می بایست یک سال زودتر از تاریخ واقعی پرداخت کند ، به نسبت یک سال از بدهی او کم می شود چون اگر ورشکسته نمی شد میتوانست با پول کار کند و نرخ تورم هم در ارزش پول در یک سال بعد اثر دارد.
بر اساس ماده ۴۲۱ قانون تجارت به محض صدور حکم ورشکستگی قروض مؤجل (مدت دار) تاجر با در نظر گرفتن تخفیف های مناسب، حال می شود و این دسته طلبکاران می توانند در صف طلبکاران قرار بگیرند. مثلا فرض کنید تاجر مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان از علی قرض گرفته و قرار بوده این مبلغ را سال ۱۴۰۳ به تاجر پرداخت کند ولی تاجر سال ۱۴۰۲ ورشکسته شد.
اینجا طلب مدت دار علی یا همون دین مدت دار تاجر، حال می شود. دلیلش این است که در مقررات ورشکستگی اصل بر تساوی حقوق طلبکاران است و اگر مالی وجود دارد باید به نسبت طلب بین همه ی طلبکاران تقسیم شود. منظور از تخفیف های مناسب هم یعنی درصدی از طلب به نسبت مدت آن کم میشود.
نکته ی مهم : قاعده ی حال شدن دیون فقط نسبت به خود تاجر ورشکسته اعمال می شود و در فرضی که تعهد تاجر تضامنی است یا مثلا اشخاص دیگری ضامن شخص ورشکسته شده باشند، نسبت به اونها طلب حال نمی شود. به این دلیله که قانون تجارت در ماده ۴۰۵ گفته قبل از رسیدن اجل (مدت ) دین اصلی ضامن الزامی به تادیه ندارد هر چند که به دلیل فوت یا ورشکستگی مدیون اصلی( یعنی تاجر ورشکسته) دین او یعنی تاجر حال شده باشد
قاعده ی منع تقیب انفرادی ورشکسته مانع این نیست که در مورد تعهدات تضامنی که یکی از آنها مثلا تاجر ورشکسته بوده ، طلبکار نتواند علیه سایرین طرح دعوی کند. به این دلیل است که ماده ۲۵۱ قانون تجارت در موردی که چند نفر از مسئولین سفته ورشکسته شدند، این حق را به دارنده داده که در هر یک از غرما برای وصول طلب خودش وارد شود. ماده ۴۲۲ قانون تجارت هم در جایی که صادر کننده سفته یا برات یا قبول کننده ورشکسته می شود، به دارنده سند حق داده قبل از مؤعد به سایر امضاکنندگان مثل ظهرنویس یا ضامن مراجعه کند. بنابراین منع تقیب انفرادی فقط برای تاجر در نظر گرفته شده نه برای افرادی که هم ردیف تاجر مسئولیت دارند ولی ورشکسته نیستند.
بر خلاف طلبکاران، افرادی که بدهی به ورشکسته دارند، با صدور حکم ورشکستگی وظیفه ندارند دین خودشان را به تاجر ادا کنند. در واقع نمی شود بدهکارن تاجر را ملزم کرد پیش از موعد ادای دین، دین یا تعهد خود را ایفا کنند مگر اینکه خودشان به این کار رضایت داشته باشند. تنها تکلیفی که قانون برای بدهکاران تاجر ورشکسته در نظر گرفته این است که باید در مهلت مقرر خود را به اداره تصفیه معرفی کنند و میزان بدهی خود را اعلام کنند واگر در مدت ۲ماه خود را معرفی نکنند، جریمه می شوند و یا ممکن است به مجازات حبس محکوم شوند.
در مقاله بررسی کردیم که وقتی شرکتی ورشکسته می شود ، این حکم ورشکستگی چه اثری بر بدهی و طلب های او دارد و طلبکاران و بدهکاران او را با چه وضعیتی روبرو خواهد کرد.
برای درخواست مشورت حقوقی می توانید از طریق راه های ارتباطی با وکلای بخش شرکت های اترس در ارتباط باشید.
خیر . قانونگذار برای شناسایی و تائید طلب طلبکاران شرکت ورشکسته ، ترتیبی مشخص کرده است و باید مطابق آن به اداره تصفیه مراجعه کنند و در صورت طرح دعوی ، دادگاه بدون رسیدگی ، دادخواست را رد می کند.
۲ پاسخ
سلام بنده سال ۸۶ یک واحد آپارتمانی از سازنده ای خریدم و مقرر شد ۱۵ میلیون از ثمن معامله موقع سند زدن به ایشان منتقل شود، که حداکثر دو سال در مبایعه نامه ذکر شده.
پس از مدتی ایشان ورشکسته شد متواری شد زندان رفت و حالا بعد از ۱۵ سال به همکاری اداره ورشکستگی دنبال وصول طلبهای خود از ساکنین هست چون کل ساختمان مشکل ما را دارند، اداره ورشکستگی میگه باید مطابق با شاخص بانک مرکزی محاسبه بشه و ما پول به حساب اداره ورشکستگی بریزیم که این مبلغ خیلی زیاده و در توان هیچکدام از واحدها نیست که مبلغ اعلام شدا را که حدود ۳۰۰ الی ۴۰۰ میلیون هست پرداخت کنند، چرا ما بعد از اینهمه سال بلا تکلیفی که سند نداشتیم حالا باید این مقدار پول هم پرداخت کنیم؟ سال ۸۷ پول ما که ۱۵ میلیون بوده آماده بوده آقای سازنده ورشکستگی شدند حضور نداشتند، لطفا بفرمایید که چه کنیم؟؟؟؟
با سلام و درود فراوان. برای راهنمایی و اظهارنظر دقیق می بایست مبایعه نامه و مکاتبات اداره ورشکستگی با شما مطالعه شود . بر اساس توضیحاتی که فرمودید باید عرض کنیم که این مبلغی که از شما مطالبه کرده اند احتمالا ، به عنوان خسارت تاخیر تادیه مبلغ ۱۵ میلیون تومان می باشد . با توجه به اینکه خسارت تاخیر تادیه شرایطی دارد ، بر اساس توضیحات شما ، این شرایط محقق نشده است ، بنابراین اداره ورشکستگی نمی تواند این مبلغ را مطالبه کند .دوباره خدمتتان تاکید داریم که برای اظهارنظر دقیق تر حتما می بایست اسناد شما مطالعه شود.
با آرزوی موفقیت و سلامتی برایتان.