قرار ترک تعقیب : یکی از تصمیمات مهم مقام قضائی که در طول رسیدگی به طرفین دعوا ابلاغ میشود قرار میباشد. قرارهای صادره انواع و اقسام مختلفی دارند که با توجه به شرایط مختلفی صادر میگردند. یکی از قرارهای مهم در دعاوی کیفری قرار ترک تعقیب است که صدور آن مستلزم وجود شرایطی هست که در ادامه بیان خواهیم کرد.
اگر درگیر هر یک از دعاوی کیفری چه در مقام شاکی و چه در مقام متهم هستید بهتر است درباره این قرار اطلاعاتی داشته باشید تا در صورت لزوم بتوانید با راهنمایی گرفتن از وکیل پرونده کیفری اقدام به استفاده از آن نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه در ادامه این گفتار با ما همراه باشید.
ترک تعقیب چیست؟
ترک تعقیب که در قانون آئین دادرسی کیفری پیش بینی شده است به معنی این میباشد که در صورت صدور این قرار، روند رسیدگی متوقف و ترک خواهد شد که در این صورت دیگر نیازی به رسیدگی به اتهامات متهم نخواهد بود.
اگر متهمی دارای چندین پرونده کیفری باشد صدور ترک تعقیب در یکی از آنها به موارد دیگر سرایت نخواهد کرد و ممکن است در پرونده ای دیگر مجرم شناخته شده و مورد مجازات قرار بگیرد.
این قرار تنها در خصوص جرایم قابل گذشت امکان صدور دارد و البته شرایط دیگری نیاز است که باید از سوی مقام صادر کننده آن مورد بررسی واقع شود.
بهتر است در همین ابتدا بدانید این قرار با منع و قرار موقوفی تعقیب بسیار متفاوت است که به تفاوت آنها اشاره خواهیم کرد.
شرایط صدور قرار ترک تعقیب
همانطور که اشاره شد پیش بینی صدور این قرار از سوی قانونگذار در قانون آئین دادرسی کیفری صورت گرفته است که باید برای بررسی شرایط به آن مراجعه کنیم. ماده ۷۹ قانون آئین دادرسی کیفری در این زمینه چنین بیان میدارد“در جرائم قابل گذشت، شاکی میتواند تا قبل از صدور کیفرخواست درخواست ترک تعقیب کند. در این صورت، دادستان قرار ترک تعقیب صادر می کند” بنابراین میتوان شرایط صدور آنرا به شرح زیر دسته بندی کرد:
- تنها در جرایم قابل گذشت امکان صدور آن وجود دارد.
- تنها شاکی پرونده میتواند صدور آنرا را از مقام قضائی درخواست کند.
- درخواست ترک تعقیب از سوی شاکی باید پیش از به پایان رسیدن تحقیقات پرونده و صدور کیفرخواست به مقام قضائی تقدیم شود.
توقف رسیدگی به پرونده با گذشت شاکی خصوصی
توقف رسیدگی با گذشت شاکی خصوصی تنها در جرایم قابل گذشت امکام پذیر است. این مسئله در حالی است که در جرایم غیرقابل گذشت نیز ممکن است شاکی خصوص از حق خود در رسیدگی به پرونده یا اجرای مجازات گذشت کند اما این نکته سبب توقف در رسیدگی یا حتی اجرای مجازات نخواد شد.
برای مثال در جرم قتل که غیرقابل گذشت است، ممکن است ولی دم از قصاص یا پرداخت دیه مقتول گذشت نماید اما به دلیل جنبه عمومی جرم که سلب امنیت عمومی میباشد، رسیدگی به پرونده ادامه پیدا خواهد کرد و مجرم به سه تا ده سال حبس نیز محکوم خواهد شد.
جرایم قابل گذشت کدامند؟
با توجه به اینکه قابل گذشت بودن جرم دارای چه اهمیتی میباشد بهتر است با مراجعه به قانون این جرایم را شناسایی کنیم.
از آنجایی که در قوانین جزائی اصل بر غیرقابل گذشت بودن جرایم است برای قابل گذشت بودن آن نیاز به تصریح قانونگذار وجود دارد که این اقدام در ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات صورت گرفته است.
در این ماده قانونی تنها مواد مربوط به جرایم آمده است که بهتر است برای تشخیص عناوین آن به صورت دقیق به وکلای کیفری متخصص مراجعه نمایید تا ایشان در بررسی موضوع مورد نظر، شما را راهنمایی کنند.
بیشتر بدانیم : قرار وثیقه به چه معنا است
تفاوت ترک تعقیب و منع تعقیب چیست؟
یکی از سوالات مهمی که بسیاری از افراد به دلیل شباهت نتیجه ای که صدور این دو قرار با یکدیگر دارد مطرح میکنند مربوط به تفاوت آنها میباشد.
با توجه به موارد بیان شده متوجه شدیم که قرار ترک تعقیب به درخواست شاکی خصوصی پیش از صدور کیفرخواست و تنها در جرایم قابل گذشت امکان پذیر است.
در حالی که برای صدور قرار منع تعقیب، دو شرط کلی از سوی قانونگذار مشخص شده است که اولین آن جرم نبودن عمل ارتکابی از سوی متهم و دومین آن عدم کفایت ادله ارائه شده از سوی شاکی برای مجرمیت متهم پرونده است.
پس بنابراین با توجه به اینکه نتیجه صدور هر دوی این قرارها عدم پیگیری و رسیدگی به آن میباشد، اما شرایط و نحوه صدور آنها با یکدیگر متفاوت است.
مرجع صالح برای صدور قرار ترک تعقیب
با بررسی ماده ۷۹ قانون آئین دادرسی کیفری متوجه شدیم که درخواست صدور قرار ترک تعقیب باید پیش از صدور کیفرخواست و به روایت دیگر به پایان رسیدن تحقیقات مقدماتی بر روی پرونده میباشد. بنابراین به دلیل اینکه تمامی تحقیقات مقدماتی در دادسرا صورت میگیرد، مرجع صالح صدور آن نیز دادسرا میباشد.
آیا امکان اعتراض به قرار ترک تعقیب وجود دارد؟
تصمیماتی که از سوی مقام قضائی اتخاذ میشود، به دو دسته قطعی و غیر قطعی تقسیم بندی میشوند. تصمیمات غیرقطعی مقام قضائی میتواند از سوی طرفین مورد اعتراض واقع شود که به آن تجدیدنظر خواهی میگویند.
اما تصمیمات قطعی قابلیت اعتراض برای آنها وجود نخواهد داشت. قرار ترک تعقیب مانند قرار جلب به دادرسی از دسته قرارهای قطعی میباشد که برای هیچ یک از طرفین دعوا قابلیت تجدیدنظرخواهی در این زمینه وجود نخواهد داشت.
آیا امکان رجوع از قرار ترک تعقیب وجود دارد؟
ممکن است شاکی پرونده پس از اینکه درخواست ترک تعقیب متهم را از مقام قضائی خواستار شد از تصمیم خود پشیمان شود و همانطور که بیان شد دیگر امکان اعتراض به صدور این قرار نیز وجود نخواهد داشت و سوالی که در این میان وجود دارد این است که در این صورت چه اقدامی باید انجام دهد.
در ادامه ماده ۷۹ قانون آئین دادرسی کیفری پیش بینی شده است که شاکی پس از صدور این قرار تا مدت یک سال پس از ابلاغ، درخواست تعقیب مجدد متهم را از مقام قضائی بخواهد و به این صورت پرونده مجددا به جریان خواهد افتاد.
نتیجه گیری
به صورت کلی به بسیاری از نکاتی که در این زمینه وجود داشت اشاره کردیم اما اگر شما قصد استفاده از قرار ترک تعقیب را داشته باشید بهتر است پیش از انجام هرگونه اقدامی با دریافت مشاوره حقوقی کیفری از صحت اقدام خود اطمینان حاصل نمایید.