جرم غصب عنوان : تمامی عناوین مجرمانه در قانون مجازات اسلامی دارای تعریف و شرایط مشخصی هستند که تنها در این صورت است که امکان تعقیب کیفری فرد مرتکب توسط مراجع قضائی وجود خواهد داشت.
عنوان مجرمانه غصب عنوان و جرایم مربوط به آن در قانون مجازات اسلامی در مواد ۵۵۵ الی ۵۵۷ مشخص شده است که به بیان ارکان تشکیل دهنده و مجازاتهای این جرم میپردازد.
غصب عنوان از جرایم تعزیری مشخص شده در قانون است به این معنا که میزان مجازاتهای پیش بینی شده در آن توسط قانونگذار مشخص میشود و ممکن است در طول زمان تغییر کند و همچنین در صورت وجود شرایط تخفیف مجازات، قاضی پرونده میتواند برای اعمال مجازات از تخفیفهای موجود استفاده نماید.
غصب عنوان چیست؟
برخی از عناوین علمی یا مشاغل دولتی هستند که از برخی اختیارات ویژه برخوردار میباشند و یا در میان عامه مردم دارای اعتبار هستند که مزیت هایی را برای دارنده آن عنوان به همراه خواهد داشت.
حال برخی از افراد سودجو برای رسیدن به اهداف خود ممکن است اقدام به غصب این عناوین در حالی که شامل آن نمیشوند کنند.
تعریف غصب عنوان در ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی در بخش تعزیرات چنین بیان شده است که “هر کس بدون سمت رسمی یا اذن از طرف دولت خود را در مشاغل دولتی اعم از کشوری یا لشگری و انتظامی که از نظر قانون مربوط به او نبوده است دخالت دهد یا معرفی نماید” در ادامه نیز بیان میدارد “چنانچه برای دخالت یا معرفی خود در مشاغل مزبور، سندی جعل کرده باشد، مجازات جعل را نیز خواهد داشت“
بدین ترتیب غصب عنوان جرمی جدا از استفاده از سند مجعول برای مرتکب این جرم میباشد و مجازاتهای هر یک به صورت جداگانه برای فرد در نظر گرفته میشود.
ارکان تشکیل دهنده جرم غصب عنوان
در تمامی جرایم نام برده در قانون مجازات و سایر قوانین که به جرم انگاری میپردازند باید سه رکن اصلی جرم احراز شده و منتسب به فعل یا ترک فعل یک شخص باشند تا بتوان فرد مورد نظر را مورد پیگرد قانونی قرار داد. این ارکان از جرمی به جرم دیگر متفاوت بوده و موارد زیر که توسط وکیل کیفری متخصص جمع آوری شده است برای جرم غصب عنوان میباشد.
رکن قانونی
رکن قانونی جرایم به موادی گفته میشود که به تعریف و بیان شرایط ارتکاب آن جرم به خصوص در قانون پرداخته شده است.
بدین ترتیب باید گفت رکن قانونی جرم غصب عنوان ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی بوده و همچنین در مواد ۵۵۶ و ۵۵۷ همان قانون، از مصادیق و نحوه ارتکاب این جرم نام برده شده است.
رکن مادی جرم غصب عنوان
رکن مادی جرم غصب عنوان در اصل به معنای رفتاری میباشد که منتسب به مجرم بوده و در نتیجه ارتکاب آن فعل میتوان گفت غاصب عنوان است.
همانطور که در ماده ۵۵۵ قانون مجازات بیان شده است غاصب عنوان به فردی گفته میشود که فاقد سمت رسمی بیان شده یا اجازه از طرف دولت باشد اما خود را با این عنوان معرفی کند یا در انجام امور مربوطه دخالت نماید.
بنابراین میتوان گفت رکن مادی این جرم معرفی کردن خود به عناوینی که فاقد آن است یا دخالت کردن در امور دولتی که اجازه آن را ندارد میباشد. برای مثال فردی خود را نیروی پلیس معرفی کرده و شخصی را به عنوان متهم دستگیر نماید یا اقدام به تفتیش آن فرد نماید.
رکن معنوی
رکن معنوی یا روانی جرایم مربوط به آگاهی و علم مرتکب در زمان ارتکاب جرم نسبت به جرم بودن عمل وی و همچنین آگاهی نسبت به عملی که انجام میدهد میباشد.
رکن معنوی یا روانی جرم غصب عنوان به آگاهی فرد نسبت به اینکه فقدان عنوانی که از آن استفاده میکند میباشد یعنی فردی که خود را نیروی پلیس معرفی میکند باید بداند که سمتی با این عنوان ندارد.
بدین ترتیب اگر شخص از عنوان خود خلع یا از اداره مربوطه اخراج شده باشد و این خبر اخراج به وی نرسیده باشد مرتکب غصب عنوان نشده است.
در مقابل بیان شده است که اگر شخصی دارای مسئولیت دولتی باشد اما خود را غیر از مسئولیتی که بر عهده وی هست نیز معرفی نماید مرتکب جرم غصب عنوان شده است.
بیشتر بدانیم : مجازات ارتکاب جرم اختلاس چیست ؟
مجازات جرم غصب عنوان مشاغل دولتی
مجازاتهایی که برای غاصبین عنوان در نظر گرفته میشود بر اساس عنوانی که غصب میکنند میباشد. در این بخش مجازات افرادی که مرتکب غصب عناوین دولتی میشوند اشاره خواهد شد.
مجازات غصب عناوین کشوری و لشکری بر اساس ماده ۵۵۵ قانون مجازات اسلامی دارای شش ماه تا دو سال حبس میباشد.
در ماده ۵۵۶ قانون فوق نیز بیان شده است هرکس بدون مجوز لباسهای ماموران نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران را بر تن کند یا از نشانها و مدالهای شبیه به آنها استفاده نماید به حبس از سه ماه تا یک سال و یا جزای نقدی از ۸۲,۵۰۰,۰۰۰ تا ۳۳۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال محکوم خواهد شد.
برای بررسی میزان مجازاتهای بیان شده میتوانید از مشاوره حقوقی کیفری استفاده نمایید.
مجازات غصب عناوین علمی
یکی دیگر از مصادیق برای جرم غصب عنوان استفاده و معرفی خود به عناوینی مانند پزشک، وکیل، مهندس و… میباشد که شاید با بسیاری از آنها برخورد داشته باشید.
شاید فرد دانشجوی پزشکی باشد اما تا زمانی که پروانه و مجوز وی صادر نشده باشد امکان استفاده از این عنوان و ارائه خدمات برای وی وجود نخواهد داشت.
مجازات افرادی که از این عناوین استفاده مینمایند نیز حبس از سه ماه تا یک سال میباشد.
آیا جرم غصب عنوان قابل گذشت است؟
بر اساس قواعد و اصول کلی کیفری در کشور ما اصل بر غیرقابل گذشت بودن جرایم است مگر اینکه قانونگذار به طور صریح قابل گذشت بودن آن را بیان نماید.
جرم غصب عنوان با توجه به اینکه در هیچ یک از مواد قانونی به قابل گذشت بودن آن اشاره نشده است غیرقابل گذشت خواهد بود.
پرسش و پاسخ با وکیل درباره غصب عنوان
اگر در برابر شما شخصی خود را به یکی از عناوین لشکری یا کشوری معرفی کرد باید مدارک لازم در این خصوص را به شما ارائه دهد و در غیر این صورت نباید با او همکاری نمایید.
اگر از ارائه مدرک خودداری کرد بهتر است از وی به دلیل غصب عنوان شکایت کرده یا مراتب را به مقامات صالح اطلاع دهید و به این صورت پیگیری مسئله از سوی مقام قضائی مربوطه آغاز خواهد شد و در صورت بررسی و اثبات جرم، مورد مجازات قرار خواهد گرفت.