صلح عمری : یکی از سیاست های خوب قانونگذار ابداع صلح عمری بوده است. در حال حاضر صلح عمری برای بسیاری از مردم مفهومی آشنا و کاربردی است که برای تعیین تکلیف در مورد اموالشان از آن استفاده می کنند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم شما را با چند و چون این مفهوم حقوقی آشنا کنیم.
آشنایی با عقد صلح عمری
برای آشنایی با مفهوم صلح عمری در ابتدا باید به طور جداگانه با دو مفهوم «صلح» و «عمری» آشنا شویم که در ادامه به بیان آن ها می پردازیم.
معنای صلح
صلح علاوه بر اینکه در قانون به معنی رفع اختلاف و آشتی و سازش آمده است یک از عقود معین قانون مدنی هم محسوب می شود. قانونگذار در مواد ۷۵۲ تا ۷۷۰ قانون مدنی مفهوم صلح و احکام مربوط به آن را شرح داده است.
معنای دیگر صلح در قانون مدنی به معنای بخشیدن چیزی به دیگری است و مطابق قانون صلح به این معنا می تواند به نوعی جایگزین معامله های افراد شود و آثار همان معامله ها را خواهد داشت مثلا اگر قرار باشد خانه ای به شخصی صلح شود و او به ازای آن مبلغی را به صاحب خانه بپردازد در اینجا صلح جایگزین عقد بیع شده است و تمام آثار قانونی و عرفی و شرعی آن را دارد.
البته صلح می تواند بصورت بلاعوض باشد که در این صورت جایگزین عقد هبه شده و آثار آن را دارد.
نکته مهم در خصوص عقد صلح این است که صلح مطابق ماده ۷۶۰ قانون مدنی عقدی لازم است یعنی طرفین جز در موارد خاص قانونی امکان برهم زدن آن را ندارند حتی اگر اصل عقدی که صلح جایگزین آن شده جایز باشد و طرفین هر زمان که می خواستند امکان فسخ آن را داشتند مثل عقد هبه.
مفهوم عمری
قانونگذار در ماده ۴۱ قانون مدنی حق عمری را اینگونه تعریف می کند: « عمری حق انتفاعی است که به موجب عقدی از طرف مالک برای شخص به مدت عمر خود یا عمر منتفع و یا عمر شخص ثالثی برقرار شده باشد.»
بنابراین حق عمری نوعی حق انتفاع است. مطابق ماده ۴۰ قانون مدنی منظور از حق انتفاع حقی است که برای شخصی نسبت به منافع یک مال برقرار می شود اعم از اینکه آن مال مالک مشخص داشته باشد یا نداشته باشد.
مثلا با نوشتن قرارداد اجاره برای مستاجر در خصوص ملک مورد اجاره حق انتفاع برقرار می شود. پس عمری نوعی حق انتفاع است و به این دلیل عمری نامیده می شود چون به مدت یک فرد مشخص برقرار می شود.
آگاهی بیشتر : نمونه قرارداد صلح خودرو
منظور از صلح عمری چیست؟
باتوجه به توضیحاتی که ارائه شد منظور از صلح عمری عقدی است که بر اساس آن فردی حق استفاده از مال خود یا منافع آن را به مدت عمر خود یا منتفع یا فرد دیگری برای خود نگه می دارد و عین مال را به منتفع که در قانون متصالح نیز نامیده می شود واگذار می کند.
البته امکان حفظ عین مال برای خود و صلح منافع آن به دیگری هم وجود دارد.
بعنوان مثال مالک یک ماشین به موجب یک قرارداد امکان استفاده از آن را تا وقتی که خودش زنده است به شخصی صلح می کند یعنی آن فرد به مدت عمر مالک ماشین می تواند بطور مجانی از آن ماشین استفاده کند.
البته طبق ماده ۴۸ قانون مدنی منتفع نباید از ماشین سوءاستفاده کرده و در نگهداری و استفاده از آن کوتاهی یا زیاده روی کند.
پرکاربردترین مورد عقد صلح
در حال حاضر پرکاربردترین مورد صلح عمری مربوط به حالتی است که مالک بوسیله قرارداد صلح، ملکی را به شخص دیگری منتقل می کند اما منافع آن به مدت عمر مالک برای خودش حفظ می شود یعنی منتفع یا کسی که ملک به او صلح شده تا وقتی که مالک زنده است حق انتقال اصل یا منافع آن را به دیگران ندارد به عبارت دیگر نه می تواند ملک را بفروشد و نه اجاره بدهد.
امروزه بطور معمول، این عقد بموجب سند رسمی و در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود اما امکان انعقاد آن بوسیله سند عادی نیز وجود دارد.
بیشتر بدانیم : نمونه قرارداد صلح عمری ی آپارتمان
مزایای صلح عمری
صلح عمری مزایای گوناگونی دارد، از جمله اینکه:
فرد می تواند در دوران حیات خود درمورد اموالش بعد از مرگ آن طوری که خودش می خواهد تعیین تکلیف کند بدون اینکه امکان استفاده از آن ها از وی سلب شده باشد.
انتقال مالکیت به منتفع به نحوی نیست که امکان فروش یا اجاره مال را در زمان حیات مالک داشته باشد و نگرانی در این خصوص برای مالک وجود ندارد.
بر خلاف ارث و وصیت محدودیت قانونی در انتقال اموال به دیگران وجود ندارد.
البته برخی افراد به منظورهای دیگری مثل رهایی از تعلق مالیات بر ارث به اموالشان اقدام به صلح آن ها به ورثه می نمودند اما در حال حاضر مراتب تنظیم سند رسمی صلح عمری در دفترخانه، به اداره مالیات مربوطه اعلام و در زمان انتقال قطعی به منتفع مالیات متعلقه از وی دریافت می شود.
رجوع از صلح عمری
از ماده ۴۴ قانون مدنی اینطور استنباط می شود که صلح عمری قابل رجوع است و مالک می تواند هر زمان که بخواهد از این حقی که برای دیگری ایجاد کرده است رجوع کند. در واقع نیز همین طور است یعنی هر چند که در ابتدا درمورد لازم بودن عقد صلح توضیح دادیم با این وجود مالک می تواند برای خود حق فسخ قائل شده و آن را برهم بزند.
وکیل صلح عمری
وکیل متخصص در صلح عمری، وکیلی است که در حوزه حقوقی متبحر باشد.این عقد مانند سایر دعاوی حقوقی ویژگی ها و پیچیدگی های خاص خود را دارد و علاوه بر اینکه وکیل باید در حوزه حقوق مدنی مسلط باشد، باید بتواند این ویژگی ها را نیز مدیریت کند.
هزینه وکیل صلح عمری
حق الزحمه وکیل صلح عمری در بخش تعرفه های خدمات حقوقی سایت اترس، قابل مشاهده می باشد. هزینه وکیل در طرح و دفاع در پرونده های قضایی و همچنین سایر هزینه های خدمات حقوقی مانند مشاوره در بخش مربوطه ثبت شده است.
مشاوره حقوقی صلح عمری
توضیحاتی که در این مقاله اشاره شد کلیات صلح عمری بود. طبیعتا برای بررسی دقیق تر موضوع و پرونده شما، مساله می بایست بصورت خاص توسط وکلای متخصص خانواده تجزیه و تحلیل و در نهایت راه حل ارائه شود. همین حالا می توانید با دریافت مشاوره حقوقی صلح عمری از وکلای دپارتمان تخصصی موسسه حقوقی اترس، هزینه های بعدی خود را کاهش دهید.
به قلم دپارتمان تخصصی حقوق مدنی موسسه حقوقی اترس
یک پاسخ
خیلی جالب خوب توضیح داده