کیفیات مشدده جرم | عوامل تشدید مجازات :
در دعاوی کیفری میتوان از مجازات و نحوه تعیین آن به عنوان مهمترین مسئله نام برد. با بررسی قوانین و مقررات کیفری مشاهده میکنید که بیشتر مجازاتهای مقرر شده در آن، به صورت یک بازه مشخص شده است.
برای مثال مجازات جرم کلاهبرداری از یک تا هفت سال حبس و پرداخت جزای نقدی در نظر گرفته شده است که با توجه به نحوه ی ارتکاب جرم و بسیاری از عوامل مانند عوامل تشدید جرم از سوی قاضی معین میشود.
آشنایی با این عوامل میتواند زمینه افزایش مجازات برای مجرمین را فراهم آورد. اشاره به این موارد باید از سوی شاکی پرونده در موارد دلایل و مستندات صورت گیرد تا نظر قاضی برای اعمال این موارد جلب شود.
در ادامه این گفتار به تعریف عوامل تشدید جرم، بیان انواع و شرایط اعمال آن خواهیم پرداخت.
عوامل مشدده جرم چیست؟
همانطور که بیان کردیم مجازاتهای معین شده در قوانین و مقررات کیفری به این صورت یک بازه مشخص تعیین شده است که با توجه به عوامل و شرایط مختلف ارتکاب جرم از سوی قضات، معین میشود.
برخی از عوامل میتواند سبب تخفیف مجازات، عدم مجازات مجرم و کاهش مجازات وی گردد اما برخی دیگر از عوامل هستند که ما آنها را با اسم عوامل مشدده جرم میشناسیم و سبب محکومیت مجرم به حداکثر مجازات تعیین شده برای آن جرم میشود.
برای نمونه در جرم کلاهبرداری بیان کردیم که بازه مجازات حبس مجرم، یک تا هفت سال میباشد. اگر کلاهبردار از عوامل مشدده جرم برخوردار باشد به هفت سال حبس محکوم خواهد شد.
این عوامل مشدده جرم دارای انواع مختلفی هست که در ادامه به بیان تمامی موارد آن خواهیم پرداخت.
انواع کیفیات مشدده جرم
کیفیات مشدده جرم به مواردی گفته میشود که زمینه مجازات فرد به میزان حداکثری را فراهم می آورد. این اسباب میتواند به دلایل مختلفی صورت گیرد به همین دلیل است که انواع و اقسام مختلفی برای آن وجود دارد.
در ادامه به بررسی انواع کیفیات مشدده جرم خواهیم پرداخت و برای آن نمونه ای بیان خواهیم کرد.
علل عمومی
یکی از مهمترین علت های تشدید مجازات جرایم، علل عمومی میباشد. همانطور که از اسم آن پیداست، برای جرم خاصی نبوده و به صورت عمومی در تمامی جرایم جاری میشود.
علل عمومی تشدید مجازات شامل دو بخش تعدد جرم و تکرار جرم میباشد. تعدد جرم به معنای ارتکاب چندین جرم مختلف است که به صورت یکباره از سوی مراجع قضائی مورد تعقیب کیفری قرار گیرد.
تکرار جرم نیز به این معناست که شخصی با دو یا چند بار سابقه ارتکاب همان عنوان مجرمانه مورد تعقیب و مجازات قرار گرفته باشد و برای بار چندم نیز همان جرم را مرتکب شود. در این صورت مقام قضائی برای تنبیه بیشتر، شدت مجازات را افزایش میدهد.
علل اختصاصی
علل اختصاصی تشدید مجازات مربوط به یک جرم به خصوص میشود. این موارد تنها در خصوص برخی از جرایم وجود دارد که با توجه به شخصیت مرتکب یا شرایط ارتکاب جرم، شامل مشدد شدن جرم میشود.
برای مثال در جرم سرقت، اگر مرتکب این جرم در شب یا با استفاده از اسلحه گرم و سرد اقدام به سرقت اموال دیگری نماید، سبب تشدید مجازات شده و مجرم به حداکثر مجازات مقرر در قانون، محکوم خواهد شد.
علل اختصاصی عینی
عوامل عینی مشدده جرم به مواردی گفته میشود که در آنها درست است که در عنوان مجرمانه ارتکابی از سوی مجرم تغییری ایجاد نمیشود اما، به دلیل خطرناک تر شدن آن که در جامعه ایجاد ناامنی میکند و نظم عمومی را به خطر می اندازد، مجازات آن شدت پیدا خواهد کرد.
بنابراین در این موارد شخصیت مجرم و بزه دیده ارتباطی با مشدد شدن جرم نداشته و تنها نحوه ارتکاب جرم است که مجازات را تشدید میکند. از علل عینی میتوان به سرقت از واحدهای مسکونی یا سرقتی که همراه با آزار و اذیت بزه دیده باشد نام برد.
علل اختصاصی شخصی
این موارد بر خلاف علل عینی نحوه ارتکاب جرم مورد بررسی قرار نگرفته و مسئله تعیین کننده در آن شخصیت و وضعیت مجرم یا بزه دیده جرم میباشد که سبب تشدید مجازات میشود.
از معمول ترین علتهای شخصی تشدید مجازات در قوانین کیفری ایران میتوان به مست بودن مجرم اشاره کرد. بر خلاف تصوری که عموم نسبت به مستی مجرم دارند که سبب عدم مسئولیت کیفری وی میشود، از علتهای شخصی تشدید مجازات است.
برای شخصیت بزه دیده نیز مواردی که از عوامل مشدده جرم میباشد، سن یا معلولیت جسمی یا عقلی بزه دیده است.
بررسی شرایط مشدده جرم توسط وکیل
با توجه به تمام مواردی که در طول این گفتار بیان کردیم و به طور دقیق شرایط و علل مشدده جرم را شناختیم، اما بازهم بررسی این عوامل کار ساده ای نبوده و نیاز به داشتن دانش و تجربه کافی در زمینه حقوق کیفری و تسط به قوانین و مقرراتی که در این حوزه وضع شده است دارد.
برای انجام هر اقدامی در این زمینه بهتر است به سراغ وکلای متخصص کیفری بروید زیرا که این مسائل را میتوان جزء پیچیده ترین مسائل کیفری دانست.
وکلای کیفری میتوانند با ارائه مشاوره حقوقی به موکلین خود، آنها را از وجود چنین شرایطی با خبر سازند تا در روند رسیدگی اقدام به ارائه دفاعیات لازم در این زمینه نمایند.
در غیر این صورت متهمین ممکن است با صدور حکم قطعی از سوی مقام قضائی متحمل تبعات سنگین تشدید مجازات شوند.
بنابراین پیشنهاد میشود در همان ابتدای دریافت مشاوره حقوقی کیفری از وکیل خود، بررسی اینگونه از مسائل را از وی بخواهید تا ایشان با توجه به قوانین وضع شده در خصوص عنوان مجرمانه مربوطه به راهنمایی شما بپردازد.
پرسش و پاسخ حقوقی درباره کیفیات مشدده جرم
عوامل تشدید مجازات با بررسی های انجام شده متوجه شدیم که تقسیم به دو دسته اصلی یعنی عوامل عمومی و اختصاصی میشوند.
عوامل عمومی برای تمامی جرایم وجود داشته که شامل تعدد و تکرار جرم میشود. اما عوامل اختصاصی از جرمی به جرم دیگر متفاوت بوده و باید از سوی قانونگذار بیان شود.
عوامل اختصاصی مشدده جرم نیز به دو دسته عینی و شخصی تقسیم بندی میشوند که در عوامل عینی نحوه ارتکاب جرم و در عوامل شخصی، شخصیت مجرم یا بزه دیده سبب تشدید مجازات میشوند.