ازدواج مجدد یا تجویز ازدواج : با توجه به ابهام قوانین در مورد خصوص این امر در این مقاله سعی داریم به سوالات زیر پاسخ دهیم.
چنانچه نیاز به مشاوره حقوقی پیش از ازواج را دارید از طریق راه های ارتباطی با ما در تماس باشید.
آیا در حال حاضر ازدواج مجدد مجاز است یا خیر؟
بدون اجازه دادگاه قابل مجازات است یا خیر؟
قابل ثبت است یا خیر؟
آیا به همسر اول اختیار طلاق می دهد یا خیر؟
آیا بین ازدواج مجدد دائم و موقت تفاوتی وجود دارد یا خیر؟
تجویز ازدواج غیر مجاز
ازدواج مجددی که بدون اجازه دادگاه خانواده انجام شود، غیر مجاز است.
این ازدواج چه از نوع ازدواج دائم باشد یا موقت به همسر اول حق طلاق می دهد.
از نظرجرم بودن ازدواج مجدد باید گفت ازدواج مجدد غیر مجاز جرم نیست.
از نظر جرم بودن عدم ثبت ازدواج مجدد غیر مجاز باید دو نوع ازدواج مجدد دائم و موقت را جداگانه بررسی نماییم:
الف) در صورتی که ازدواج مجدد غیر مجاز از نوع دائم باشد، از آن جایی که ثبت ازدواج دائم در هر صورت اجباری می باشد و از طرفی ازدواج مجدد غیر مجاز قابل ثبت نیست باید گفت در این صورت زوج (و نه زن دوم) به مجازات عدم ثبت ازدواج دائم محکوم می شوند.
ب) اگر این ازدواج غیر مجاز از نوع موقت باشد، از جهت عدم ثبت جرم نیست و مجازاتی ندارد چرا که قانون ثبت ازدواج موقت را تنها در سه مورد الزامی دانسته:
- توافق دو طرف
- شرط ضمن عقد
- باردار شدن زوجه
یعنی تا زمانی که یکی از این سه مورد وجود نداشته باشد الزامی به ثبت ازدواج مجدد وجود ندارد. پس در ازدواج مجدد غیر مجاز موقت عدم ثبت در صورتی مجازات دارد که زوجه باردار شود.
مجازات عدم ثبت ازدواج دائم چیست؟
جزای نقدی از ۲۴۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۵۰۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال و یا حبس از نود و یک روز تا شش ماه
بیشتر بدانیم : مدارک لازم دریافت مهریه پس از فوت همسر چیست
ثبت ازدواج مجدد غیر مجاز
ازدواج مجدد قبل از تشکیل پرونده و صدور و اجرای مجازات زوج به عدم ثبت ازدواج قابل ثبت نمی باشد اما بعد از اینکه پرونده تشکیل و زوج به مجازات محکوم شد ثبت رسمی می شود.
ازدواج مجدد غیر مجاز با حکم دادگاه خانواده هم قابل اثبات و ثبت است و غیر مجاز بودن آن مانع ثبت نمی باشد. اگر چه بدون رضایت همسر اول و بدون اجازه دادگاه بوده باشد.
با این حال همانطور که گفتیم ازدواج مجدد غیر مجاز چه دائم باشد یا موقت و یا ثبت رسمی شده باشد یا خیر برای همسر اول اختیار طلاق ایجاد می نماید.
تجویز ازدواج مجاز
چنانچه این امر با اجازه دادگاه خانواده انجام شده باشد، مجاز است چنین ازدواجی ثبت رسمی می شود و به زن اول اختیار طلاق نمی دهد.
مجوز دادگاه خانواده
مجوز ازدواج مجدد از دادگاه خانواده صادر می شود. قانون به شوهر اختیار داده است که در ۹ مورد از دادگاه خانواده درخواست صدور اجازه ازدواج مجدد داشته باشد:
- رضایت همسر اول
- عدم قدرت همسر اول به انجام وظایف زناشویی
- عدم تمکین زن از شوهر
- ابتلا زن به جنون یا مریضی های صعب العلاج
- محکومیت زن
- اعتیاد زن
- ترک زندگی خانوادگی از طرف زن
- عقیم بودن زن
- غایب مفقود الاثر شدن زن
عمده موارد درخواست مربوط به بند اول و سوم می باشد:
موضوع بند اول رضایت همسر اول است. اگر همسر اول به ازدواج دوباره شوهر راضی باشد، شوهر با مراجعه به دادگاه خانواده و اثبات توانایی مالی خود برای اداره دو خانواده مجوز این امر دریافت می کند.
موضوع بند سوم عدم تمکین همسر اول است. در این مورد لازم است شوهر ابتدا عدم تمکین همسر اول را با کمک وکیل تمکین در دادگاه اثبات کند .
پس از آن پرونده دومی برای اجازه ازدواج مجدد تشکیل دهد. دادگاه در هر دو پرونده ادعای عدم تمکین همسر اول را بررسی می نماید و در صورتی که برای دادگاه عدم تمکین اثبات شود مجوز ازدواج را صادر می کند.
در این حالت دادگاه توانایی مالی مرد را بررسی نمی کند و صرفا تمکین یا عدم تمکین همسر اول بررسی می شود.
لازم به ذکر است این ازدواج چه دائم باشد چه موقت نیازمند اجازه دادگاه می باشد.
دادخواست اجازه ازدواج مجدد بایستی در دادگاه خانواده ای در محل سکونت همسر اول می باشد طرح شود. خواهان پرونده زوج است و خوانده همسر اول ایشان می باشد.
ازدواج دوباره بدون رضایت همسر اول و اختیار طلاق
در صورت ازدواج مجدد زوج بدون رضایت همسر اول، زوجه اختیار طلاق پیدا می کند.
از طرفی یکی از مواردی که باعث اجازه ازدواج مجدد می باشد عدم تمکین همسر اول است.
نکات مهم حقوقی
بنابراین با توجه به موارد گفته شده می توان به طور خلاصه چنین گفت که :
- مرد می تواند در شرایطی از دادگاه خانواده درخواست ازدواج مجدد کند. دادگاه خانواده در صورت وجود شرایط به مرد اجازه ازدواج مجدد می دهد.
- ازدواج مجددی که با اجازه دادگاه خانواده انجام شود مجازات ندارد، به همسر اول اختیار طلاق نمی دهد و ثبت رسمی هم می شود.
- ازدواج مجددی که بدون اجازه دادگاه خانواده انجام می شود در هر صورت چه دائم باشد چه موقت به همسر اول اختیار طلاق می دهد.
- اصل ازدواج مجدد غیر مجاز جرم نیست.
- ازدواج مجدد غیر مجاز دائم قابل ثبت نیست و از جهت عدم ثبت شوهر مجازات می گردد و بعد از مجازات او ثبت رسمی ازدواج انجام می گردد.
- ازدواج مجدد غیر مجاز از نوع موقت جرم نیست و اگر چه قابل ثبت است امام عدم ثبت آن مجازاتی ندارد مگر آن که زوجه دوم باردار شود.
سوالات متداول
اگر شوهر بدون رضایت همسر اول با اثبات عدم تمکین او، همسر دوم بگیرد آیا همسر اول او اختیار طلاق دارد؟
خیر قانون در این مورد به همسر اول اجازه درخواست طلاق نداده است.
آیا مرد یا زن دوم پس از ازدواج بدون حکم دادگاه می توانند از دادگاه اثبات زوجیت و ثبت نکاح خود را درخواست نمایند؟
بله این درخواست از طرف مرد یا زن دوم در دادگاه قابل رسیدگی است و نیازی به طرف دعوا قراردادن همسر اول در این دادخواست نیست.
آیا شرط عدم تجویز ازدواج توسط مرد در ضمن عقد ازدواج صحیح است؟
این شرط باطل بوده و هیچ اثر حقوقی ندارد.