آیا می دونستین میشه بدون از بین بردن شخصیت حقوقی یک مؤسسه آن را در قالب و شکل دیگری برد؟ قانون این ظرفیت را ایجاد کرده که بشه مؤسسات غیر تجاری را به شرکت های تجاری تبدیل کرد. در این مکتوب که در بخش مطالب حقوقی وب سایت مؤسسه دادفران اترس قرار داره، شرایط و نحوه ی تبدیل موسسه غیرتجاری به تجاری را مورد بررسی قرار میدیم.
تعریف مؤسسه غیر تجاری
قبل از شروع بحث باید گفت مؤسسه غیر تجاری به کلیه ی سازمان ها و مؤسساتی گفته میشه که برای اهداف غیرتجاری مثل امور علمی، ادبی، خیریه و … آن شکل می گیرن و دستگاه دولتی محسوب نمیشن و دو نوع هستند:
1.مؤسساتی که غیر انتفاعی هستند؛ یعنی هدفشون جلب منافع و تقسیم سود بین اعضای خود نیست و به آنها مؤسسه ی غیر انتفاعی گفته میشه. مثال معروف آنها صندوق های قرض الحسنه و انجمن های اسلامی است.
2.مؤسساتی که با اهداف مادی و تقسیم منافع بین اعضای خود یا غیر خود تشکیل میشن که مؤسسات انتفاعی نامیده میشن؛ مثل مؤسسه های حقوقی و یا مؤسساتی که هدفشون ارائه خدماتی از قبیل نظافت و بهداشت است.
در آيين‌نامه اصلاحي ثبت تشكيلات و مؤسسات غيرتجارتی مصوب 1337 مقرر شده؛ مقصود از تشكيلات و مؤسسات غيرتجارتی مذكور در ماده 584 قانون تجارت كليه تشكيلات و مؤسساتی است كه براي مقاصد غيرتجارتی از قبيل امور علمی يا ادبی يا امور خيريه و امثال آن تشكيل میشه (اعم از آنكه مؤسسين قصد انتفاع داشته يا نداشته باشن). تشكيلات و مؤسسات مزبور مي‌تونن عناوينی مثل انجمن، جمعيت و … انتخاب کنند. اتخاذ عناوينی كه مختص شكيلات دولتی و كشوريه براي مؤسسات ممنوع است.
تعریف شرکت تجاری
شرکت تجاری بر اساس قراردادی شکل می گیره که به موجب آن اعضاء یا شرکاء سود حاصل از سرمایه را تقسیم می کنند و دارای شخصیت حقوقی است.
نکته ی مهم : بر اساس قانون، مؤسسات غیر تجاری اعم از انتفاعی یا غیر انتفاعی از تاریخ ثبت در دفتر مخصوصی که وزارت دادگستری تعیین کرده؛ شخصیت حقوقی پیدا می کنن. مرجع ثبت این مؤسسات در تهران در اداره ی ثبت شرکت ها و در شهرستان ها دایره ی ثبت شرکت هاست.
جالبه بدونید!
در صورت غیرانتفاعی بودن مؤسسه، مجوز نیروی انتظامی محل جهت ثبت مؤسسه ضرورت داره.
تفاوت شرکت تجاری با موسسه ی غیر تجاری
.با توضیحی که دادیم معلوم میشه که تفاوت اصلی شرکت تجاری با مؤسسه ی غیر تجاری در موضوع فعالیت آنهاست. در واقع شرکت ها برای انجام امور تجاری به موجب قانون و برای بردن سود و با سرمایه ی معین تشکیل میشن. هر چند که شرکت های سهامی حتی اگر موضوع انها تجاری نباشه، باز هم تجاری محسوب میشن. ولی شرکت های سهامی استثنا هستند و قاعده ی کلی این است که شرکتی تجاری محسوب میشه که موضوع فعالیتش هم تجاری باشه؛ مثل شرکت های تضامنی، نسبی، شرکت با مسئولیت محدود و ….
2.مؤسسه می تونه در تملک دولت و یا بخش خصوصی قرار بگیره
3.ثبت مؤسسه نیازی به ارائه گواهی عدم سوء پیشینه برای اعضاء نداره.
مراحل تبدیل موسسه غیرتجاری به تجاری
1.همانطور که بیان کردیم امکان تبدیل موسسه غیرتجاری به تجاری وجود داره. به منظور تبدیل باید ابتدا حکم به تبدیل مورد توافق اعضا و یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده مؤسسه قرار بگیره. یعنی رکن دارای اجازه حکم به تبدیل مؤسسه به شرکت تجاری با قالب مشخص (مثلا تبدیل مؤسسه به شرکت با مسئولیت محدود) بدهد.
- پس از تصمیم به اینکه موسسه قراره به چه نوع شرکت تجاری تبدیل بشه؛ مؤسسه باید به شکل و قالبی که قانون برای آن شرکت در نظر گرفته؛ در بیاد. مثلا اگر مقرر شده که مؤسسه به شرکت تضامنی تبدیل بشه؛ باید کلیه سرمایه نقدی و غیر نقدی تقویم و تسلیم بشه ( رعایت نصاب سرمایه) و تعداد شرکا هم نمی تونه کمتر از دو نفر باشه (رعایت نصاب اعضا). یا اگر قرار بر این شده به شرکت سهامی تبدیل بشه؛ تعداد شرکا نباید کمتر از 3 نفر باشه.
- مهم‌ترین مرحله تغییر، تغییر موضوع است که شرط اساسی تبدیل محسوب میشه. چون گفتیم که مؤُسسه غیر تجاری موضوع فعالیتش غیر تجاریه؛ در حالی که شرکت تجاری به جز شرکت های سهامی موضوعشون اشتغال به امور تجاری است.
توجه !
در تبدیل موسسه غیرتجاری به تجاری محدودیت موضوعی وجود نداره.
نکته ی مهم : تبدیل مؤسسه غیر تجاری به شرکت تجاری نمیتونه موجب از بین رفتن تعهداتی که مؤسسه قبل از تبدیل در مقابل اشخاص ثالث کرده، بشه. به بیان ساده تبدیل با حفظ حقوق اشخاص ثالث صورت می گیره و توافق بر خلاف این در قبال ثالث معتبر نیست.
ضروری است بدانید : صرف تصمیم گیری موجب تبدیل شرکت نمی‌شه؛ بلکه باید با در نظر گرفتن چگونگی ایجاد شخصیت حقوقی برای هر شرکت، مؤسسه را با شرکت مدنظر تطبیق داد. این امر میتونه لازمه اش افزایش تعداد شرکا، افزایش سرمایه و همچنین ایجاد اصلاحاتی در اساسنامه و نظایر اینها باشه.