الزام به تمکین

الزام به تمکین : همین که زن و مردی به عقد ازدواج یکدیگر درآمدند حقوق و تکالیفی برایشان ایجاد می شود از جمله اینکه مطابق  قانون مدنی مکلف به معاشرت خوب با یکدیگر هستند و باید تحکیم پایه های خانواده بکوشند.

اما گاهی این اتفاق نمی افتد و زن  و مرد با بروز اختلافات زناشویی، توسط وکیل متخصص حقوق خانواده  مبادرت به طرح دعاوی مختلف علیه یکدیگر می کنند. الزام به تمکین نیز از جمله این دعاوی متعددی است و معمولا در مواردی که زن دعوی مطالبه نفقه مطرح می کند مرد نیز جهت جلوگیری از محکوم شدن به پرداخت نفقه و غیره، دعوی الزام به تمکین را مطرح می کند.

برای آشنایی با دعوی الزام به تمکین، شرایط وآثار آن نخست باید با مفهوم تمکین آشنا شویم.

منظور از تمکین چیست؟

با توجه به این نکته که مطابق قانون، شرع و حتی عرف و سنت ایرانی، ریاست خانواده مختص به مرد است، تمکین در اصطلاح  و بطور کلی به معنای پذیرش و اجرای اوامر شوهر در همه ابعاد زندگی، توسط زن می باشد. البته تمکین از نظر علم حقوق دو مفهوم عام و خاص دارد.

تمکین عام: به معنای انجام امور مربوط به منزل، همسر و فرزندان توسط زن است و نیز اجرای اوامر شوهر مثل حضور در منزل و یا عدم حضور در مکانی خاص.

تمکین خاص: به معنای پذیرش و اطاعت زن از شوهر در روابط خصوصی و زناشویی می باشد.

دعوی الزام به تمکین شامل هر دو مورد عام و خاص می شود. یکی از مواردی که زن باید از شوهر تبعیت و اطاعت کند حضور در منزلی است که زوج برای سکونت انتخاب کرده است. بنابراین درصورت پذیرش دعوی الزام به تمکین قاضی حکم می دهد که زن به منزل مشترک مراجعه و در آنجا مستقر شود و به ایفای وظایف خود بعنوان همسر بپردازد.

بیشتر بدانیم : مراحل طلاق توافقی چیست

شرایط دعوی الزام به تمکین

درست است که زن مکلف به زندگی در منزل تعیینی شوهر و اطاعت از وی است اما این تکلیف درصورت وجود شرایطی ایجاد می شود که در ادامه به بیان آن می پردازیم:

وجود مسکن مناسب و آماده سکونت:

برای اجرای حکم الزام به تمکین، شوهر مکلف به تهیه مسکن مناسب و در شأن زن می باشد که وسایل لازم و کافی برای زندگی نیز در آن موجود باشد. بعنوان مثال اگر منزل پدری زن در شمال شهر تهران باشد شوهر نمی تواند منزلی در جنوبی ترین نقطه تهران تهیه نماید.

به همین دلیل در زمان اجرای حکم، منزل معرفی شده توسط زوج، باید به تایید واحد مددکاری دادگاه خانواده برسد. و برخلاف اینکه در ابتدای ازدواج وسایل زندگی تحت عنوان جهیزیه توسط زن تهیه می شود، در دعوی تمکین تهیه وسایل زندگی مشترک با مرد است.

پرداخت نفقه زن توسط شوهر:

نفقه علاوه بر مسکن، شامل هزینه خوراک و پوشاک، هزینه درمان درصورت نیاز و سایر نیازهای متعارف زن می باشد که متناسب با شأن و شخصیت زن و نیز توان مالی مرد، توسط قاضی و درصورت لزوم با ارجاع مساله به کارشناس تعیین می شود. مطابق قانون در حالتی که زن عادت یا نیاز به وجود خادم (کلفت و نوکر) داشته باشد تهیه آن نیز برعهده شوهر بوده و بعنوان نفقه محسوب می شود.(ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی)

نبود خطر جانی، مالی یا شرافتی برای زن:

گاهی حضور زن و شوهر در یک مکان ممکن است خطر جسمی و جانی برای زن داشته باشد اگر این موارد اثبات شود دادگاه حکم به تمکین صادر نمی کند. برای نمونه در صورتی که مرد محکومیت های متعدد کیفری به اتهام ضرب و جرح زن داشته باشد حکم تمکین به نفع شوهر صادر نخواهد شد. این مساله در ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی به صراحت آمده است.

زن اختیار تعیین مسکن نداشته باشد:

براساس ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی: «زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.» در برخی موارد شوهر ضمن عقد نکاح یا به موجب سند جداگانه اختیار تعیین محل سکونت را به زن می دهد و در این حالت امکان الزام وی به حضور در محل تعیین شده توسط شوهر وجود ندارد.

نبود حق حبس:

منظور از حق حبس این است که مطابق ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی ایران زن این اختیار را دارد که تا مهریه به وی پرداخت نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد و از جمله برقراری رابطه جنسی (آمیزش) با مرد خودداری نماید. در صورتی که این مساله وجود داشته باشد تا زمانی که مهریه به زن پرداخت نشده امکان الزام به تمکین زن وجود ندارد.

آثار دعوی تمکین

آثار عدم تمکین خاص و عام یکسان است و در هر صورت زمانی که زن از ایفای وظایف خود در مقابل شوهر خودداری کند و در اصطلاح حقوقی نشوز (نافرمانی) وی به اثبات برسد آثار ذیل را به همراه دارد:

درصورتی که حکم تمکین صادر شود از تاریخ مکاتبه اجرای احکام به زن برای تمکین و عدم اجرای آن، زن ، ناشزه محسوب می شود و به چنین زنی مطابق قانون نفقه تعلق نمی گیرد.

درصورتی که حکم تمکین صادر شود و زن حاضر به اجرای آن نگردد پس ازگذشت مدتی که معمولا شش ماه است مرد می تواند از دادگاه تقاضای صدور حکم ازدواج مجدد نماید.

درصورت صدور حکم تمکین، امکان طرح شکایت کیفری مبنی بر ترک انفاق علیه شوهر وجود ندارد.

بیشتر بدانیم : مستندات قانونی اجازه ازدواج مجدد چیست ؟

حکم تمکین چگونه اجرا می شود؟

پس از قطعیت حکم تمکین، در درجه اول می بایست تهیه منزل مشترک مناسب و آماده  سکونت توسط شوهر، بوسیله واحد مددکاری دادگاه خانواده صادر کننده حکم تمکین، تایید شود و سپس اجراییه صادر و به زن ابلاغ می شود و وی از تاریخ ابلاغ دوازده روز فرصت دارد تا نسبت به اجرای آن اقدام کند.

در صورتی که زن از اجرای حکم خودداری نماید و به منزل مشترک اعلامی مراجعه نکند، امکان اجبار وی با توسل به قوای قهریه و مرجع انتظامی وجود ندارد و تنها آثار حکم تمکین که در بالا شرح داده شد درخصوص زن و شوهر جاری می شود.

وکیل برای الزام به تمکین

وکیل متخصص تمکین ، وکیلی است که در حوزه وکالت دعاوی خانواده متبحر باشد.تمکین مانند سایر دعاوی خانواده ، ویژگی های خاص خود را دارد که علاوه بر اینکه وکیل می بایست در حوزه تمکین مسلط باشد ، باید بتواند این ویژگی های خاص را هم مدیریت کند.

هزینه وکیل تمکین

حق الزحمه وکیل دعوی الزام به تمکین در بخش تعرفه های خدمات حقوقی سایت اترس ، قابل مشاهده می باشد. هزینه وکیل در طرح و دفاع در پرونده های قضایی و همچنین سایر هزینه های خدمات حقوقی مانند مشاوره در بخش مربوطه ثبت شده است.

مشاوره حقوقی الزام به تمکین

توضیحاتی که در این مقاله ارائه شد ، کلیات دعوی تمکین بود. طبیعتا برای بررسی دقیق تر موضوع و پرونده شما ، موضوع می بایست به صورت خاص توسط وکلای متخصص خانواده تجزیه و تحلیل و نهایتا ارائه راه حل شود. همین حالا می توانید با دریافت مشاوره تخصصی از وکلای دپارتمان خانواده موسسه حقوقی اترس، هزینه های بعدی خود را کاهش دهید.

سخن آخر آنکه در این مقاله شرایط  دعوی الزام به تمکین و آثار آن و نکات کاربردی با تکیه بر رویه قضایی عنوان گردید.نظرات خود را با ما در میان بگذارید.

به قلم دپارتمان تخصصی خانواده موسسه حقوقی اترس