انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور : یکی از دغدغه های ایرانیانی که مقیم خارج از کشور با آن مواجه میشوند این است که در صورت فوت یکی از بستگان خود چگونه میتوانند اموالی که از وی به جای مانده است را در ابتدا مشخص نمایند و سپس هر یک به اندازه سهم الارث خود با تقسیم ترکه از آن استیفا نمایند.
نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که تمام ایرانیان در سراسر جهان با توجه به حکمی که در قانون مدنی آمده است در اموری که مربوط به احوال شخصیه میشود تابع قوانین و مقررات موضوعه کشور ایران هستند.
احوال شخصیه مجوعه ای از اوصاف مربوط به شخصیت انسان است که فارق از اینکه در چه جایگاه و مقامی هستند به دلیل انسان بودن برای آنها وجود دارد و امکان تقویم به پول برای آنها وجود ندارد. این احوال از قبیل نسب، طلاق و … میباشد و همچنین ارثیه که موضوع بحث ما میباشد.
پس تا اینجا متوجه شدیم که انحصار وراثت تمام ایرانیان در هر کجای جهان باید بر اساس قانون ایران صورت بگیرد و در ادامه به بررسی جنبه های مختلف این موضوع میپردازیم.
اقدامات لازم برای انحصار وراثت ایرانیانی که مقیم ایران نیستند
در اولین قدم برای دریافت گواهی انحصار وراثت باید به نزدیک ترین کنسولگری ایران در کسوری که شخص متوفی زندگی میکرده است مراجعه نمایید و مدارک شناسایی که حاوی اصل شناسنامه و کارت ملی و همچنین اصل مدرک خارجی که فوت شخص را تصدیق میکند را به ایشان ارائه دهید.
پس از تایید کنسولگری مدارک به ثبت احوال ایران ارجاع داده میشود و پس از ثبت آن در ثبت احوال میتوانید باقی مراحل را در ایران پیگیری نمایید. شخصی در ایران باید پیگیری این امور را بر عهده بگیرد که بهترین گزینه برای انجام این کار یک وکیل متخصص در قوانین و مقررات انحصار وراثت میباشد تا با دانش و تجربه ای که در این زمینه دارد به سرعت و کیفیت انجام کارها بیفزاید.
وکیل شما در ایران باید پس از دریافت مدارک متوفی و همچنین وراث وی به دادگاه صالح مراجعه کرده و با ارائه این مدارک فرم حصر وراث را که شامل اسم تمامی افرادی است که از متوفی ارث میبرند و همچنین نسبت آنها با متوفی را تکمیل نماید.
مرحله سوم اخذ برگه استشهادیه رسمی حصر وراث است. برای این کار لازم است سه نفر از اشخاصی که متوفی و وراث وی را میشناسند در دفتر ثبت اسناد رسمی حاضر شده و با پر کردن فرم مخصوص اسامی وراث متوفی را به طور کامل ذکر میکنند و با امضا، آنرا به صورت رسمی ثبت میکنند.
پس از گذراندن نوبت به ارائه اموال به اداره دارایی محل آخرین سکونت گاه متوفی در ایران میرسد تا با محاسبه مالیات بر ارث و کسر آن از ارثیه، تمام اموالی که باقی میماند بین وراث به میزان سهم هر یک تقسیم شود.
برخی اموال نیز مانند مستمری متوفی که از بیمه دریافت میکند هم جزء موارد معافیت های مالیات بر ارث هست که محاسبه نمیگردد.
نقش وکیل در انحصار وراثت
اگر همه وراث خارج از کشور اقامت داشته باشند اما همه این اقداماتی که در مطالب بالا بیان کردیم باید به صورت حضوری در مراجع اداری و قضایی ایران پیگیری شود،
بنابراین شخصی باید به نمایندگی از وراث پیگیری این موارد را بر عهده بگیرد. حتی اگر ورثه ای در ایران نیز اقامت داشت بهتر است که این اقدامات به وسیله وکیل پایه یک دادگستری صورت گیرد.
به دلیل اینکه پیچیدگی هایی که در این زمینه وجود دارد ممکن است سبب مشکلاتی باشد که حتی با پرداخت هزینه های هنگفت هم مدت زیادی تا حصول نتیجه از وراث تلف نماید.
اما اشخاص متخصص میتوانند با دانشی که نسبت به قوانین و مقررات و همچنین رویه قضایی این حوزه دارند به صرفه جویی در هزینه ها کمک کنند و انجام اقدامات آن را سرعت بخشند.
وکالت و خدمات حقوقی به ایرانیان خارج از کشور
مرجع صالح برای رسیدگی درخواست انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور
دادگاه ها برای رسیدگی نیاز به صلاحیت دارند. این صلاحین دارای دو وجه میباشد. در ابتدا دادگاه ها برای رسیدگی به یک امر باید صلاحیت ذاتی داشته باشند.
صلاحیت مراجع رسیدگی از نظر ذاتی به سه بخش حقوقی، کیفری و اداری تقسیم بندی میشوند. به نحوی که اگر دعوا نزد مرجع صالح اقامه نشود قاضی موظف است که صدور قرار عدم صلاحیت از رسیدگی امتناع ورزد و پرونده را به مرجع صالح ارجاع دهد.
نکته دیگری که اهمیت دارد این است که باید علاوه بر صلاحیت ذاتی دادگاه صادر کننده رای دارای صلاحیت محلی نیز باشد. برای صدور گواهی انحصار وراثت از نظر صلاحیت ذاتی شورای حل اختلاف و از نظر صلاحیت محلی دادگاه آخرین محل سکونت متوفی صالح خواهد بود.
پس در نهایت دادگاه صالح، شورای حل اختلاف آخرین محل سکونت شخص متوفی صالح است.
مدارک لازم برای ارائه دادخواست گواهی انحصار وراثت
اصل و ترجمه گواهی فوت متوفی
اصل کارت ملی و شناسنامه متوفی
استشهادیه رسمی حصر وراث
برگه مالیات از اداره داریی
اصل کارت ملی و شناسنامه همه وراث(اگر وجود نداشت میتوانید استعلام آنرا نزد دادگاه درخواست نمایید)
عقدنامه در صورت تاهل متوفی
ارائه وصیت نامه متوفی در صورت وجود
نحوه اعطای وکالت از خارج کشور
برای انحصار وراثت ایرانیان خارج، راحت ترین راه اعطای وکالت به وکلای دادگستری برای افرادی که در خارج از کشور مقیم اند این است که اگر پیش از خروج از کشور در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشند میتوانند از این طریق به وکیل ارث مورد اعتماد خود برای انجام امور انحصار وراث وکالت دهند تا پیگیری این امور را بر عهده بگیرد.
در صورتی که در سامانه ثنا ثبت نام نکرده باشند از طریق سامانه میخک این اقدام را انجام دهند. سامانه میخک برای یکپارچگی امور حقوقی و کنسولی ایرانیان خارج از کشور راه اندازی شده است که با وارد کردن اطلاعات و احراز هویت میتوانند نوع وکالتنامه را انتخاب کرده و به وکیل خود وکالت دهند.
پس از ثبت و تایید در این سامانه وکیل میتواند وکالتنامه خود را از وزارت امور خارجه دریافت کرده و برای اموری که در بالا گفته شد اقدام نماید.
نتیجه گیری
در این گفتار که توسط وکلای موسسه حقوقی اترس تنظیم شده است تقریبا تمام نکاتی که باید پیش از اقدام انحصار وراث بدانید به صورت کامل گفته شده است اما در صورتی که هنوز سوالاتی برای شما باقی مانده بود میتوانید با دریافت مشاوره حقوقی برای ایرانیان خارج از کشور سوالات خود در رابطه با انحصار وراثت ایرانیان خارج از کشور را از وکلای ما بپرسید.