مطالبه ثمن معامله : یکی از ارکان اساسی معامله مطابق قانونی مدنی پرداخت ثمن معامله یا همان قیمت کالای خریداری شده است. این مساله تا حدی اهمیت دارد که قانونگذار در ماده ۳۶۲ قانون مدنی به محض انعقاد عقد بیع فروشنده را مالک بهای مال دانسته و این مالکیت را از آثار قرارداد خرید و فروش صحیح دانسته است.
در واقع خریدار متعهد به پرداخت بهای مورد معامله است اما گاهی این ثمن یا قیمت به نحو صحیح یا کامل پرداخت نمی شود و یا ثمن پرداخت شده توسط خریدار بنا به دلایلی باید به وی برگردانده شود. اینجاست که دعوای مطالبه ثمن معامله مطرح می شود که در این مجال به بررسی آن پرداخته ایم.
موارد مختلف دعوای مطالبه ثمن معامله
گفتیم که دعوای مطالبه ثمن معامله هم توسط فروشنده و هم توسط خریدار قابل طرح است بنابراین موارد زیر مطرح می شود:
تمام یا بخشی از قیمت مورد معامله را پرداخت نشود
خریدار تمام یا بخشی از قیمت مورد معامله را پرداخت نکرده باشد که در این صورت فروشنده طبق ماده ۳۹۵ قانون مدنی می تواند الزام وی را به انجام تعهد قراردادی خواسته و ثمن معامله را مطالبه کند.
البته دعوای مطالبه ثمن معامله توسط فروشنده وقتی صحیح است و پذیرفته می شود که معامله ای که مبنای دعوی قرار دارد بصورت صحیح انجام شده باشد و اگر اصل معامله به هر دلیلی باطل باشد یا از بین رفته باشد امکان طرح دعوای مطالبه ثمن معامله وجود ندارد.
پس دعوای مطالبه ثمن معامله فرع بر اثبات وقوع معامله است. گاهی دعوای مطالبه ثمن معامله درخصوص کل قیمت کالا است مثل اینکه خریدار در قبال دریافت کالا چک داده و چک مزبور به هر علتی پرداخت نشده باشد و یا مربوط به بخشی از بهای مورد معامله است یعنی بخشی از ثمن پرداخت شده و کالا تحویل خریدار شده است اما خریدار از پرداخت بقیه آن خودداری می کند.
در هر یک از این حالت ها، دادگاه خریدار را به پرداخت تمام یا قسمتی از ثمن معامله ملزم می کند.
حق فسخ یکطرفه در معامله
فروشنده یا خریدار دارای حق فسخ در قرارداد بوده و یا به جهت قانونی که همان خیارات درج شده در ماده ۳۹۶ قانون مدنی هستند این حق برای آنها ایجاد شده باشد. در این صورت با فسخ قرارداد، مبلغ پرداخت شده متعلق به خریدار بوده و توسط او قابل مطالبه است.
فسخ توافقی
دو طرف با توافق همدیگر قرارداد را فسخ کرده باشند که در اصطلاح قانونی اقاله نامیده می شود و باعث می شود آثار عقد به حالت قبل از قرارداد برگردد بنابراین ثمن پرداختی باید به خریدار برگردانده شود. البته براساس ماده ۲۸۵ قانون مدنی امکان بر هم زدن بخشی از معامله هم وجود دارد که در این صورت تنها به همان نسبت ثمن به خریدار بازمیگردد.
مالکیت فروشنده
مال فروخته شده متعلق به فروشنده نبوده و معامله به این جهت باطل باشد که در این حالت هم ثمن به خریدار تعلق دارد و امکان طرح دعوای مطالبه ثمن وجود دارد.
در هر یک از این موارد درصورتیکه خریدار یا فروشنده از پرداخت ثمن خودداری کند دعوای مطالبه ثمن معامله قابل طرح است.
بیشتر بدانیم : دلیل ابطال سند رسمی چیست؟
روش طرح دعوای مطالبه ثمن معامله
دعوای مطالبه ثمن معامله دعوایی مالی است که در قالب دادخواست به عمل می آید. و دادگاهی در این خصوص صلاحیت رسیدگی را دارد که معامله در حوزه آن انجام شده،
قرارداد در حوزه آن تنظیم شده و یا خریدار در حوزه آن سکونت دارد. هزینه طرح این دعوا مانند سایر دعاوی مالی مستلزم پرداخت هزینه دادرسی معادل سه و نیم درصد مبلغ موضوع دعوا است.
درخواست تامین خواسته و توقیف اموال خوانده قبل از صدور حکم یکی از اقدامات مهم و مناسبی است که قبل یا همزمان با طرح دعوای اصلی جهت آسان شدن اجرای حکم توسط وکلای حرفه ای پیشنهاد می شود.
چگونگی اجرای حکم
نحوه اجرای حکم در دعوای مطالبه ثمن معامله همچون اجرای سایر محکومیت های مالی است. یعنی در صورتی که بدهکار ظرف مدت دوازده روز از تاریخ ابلاغ اجرائیه به وی، آن را اجرا نکند امکان استعلام سه گانه اموال وی از مراجع مربوطه یعنی اداره ثبت اسناد و املاک، بانک مرکزی و مرکز شماره گذاری راهور ناجا وجود دارد.
و در صورتی که اموالی از این طریق بدست بیاید محکوم به -یعنی همان مبلغ ثمن معامله که مورد حکم قرار گرفته است- از آنها وصول می شود. همچنین در صورت موافقت قاضی اجرای احکام می توان درخواست ممنوع الخروج کردن و یا مسدود کردن کد ملی بدهکار یا محکوم علیه را مطرح کرد.
وکیل دعوای مطالبه ثمن معامله
وکیل متخصص در دعوای مطالبه ثمن معامله، وکیلی است که در حوزه معاملات متبحر باشد. مطالبه ثمن معامله مانند سایر دعاوی حقوقی ویژگی ها و پیچیدگی های خاص خود را دارد و علاوه بر اینکه وکیل باید در حوزه معاملات مسلط باشد، باید بتواند این ویژگی ها را نیز مدیریت کند.
بیشتر بدانیم : مطالبه خسارت در قرارداد
هزینه وکیل دعوای مطالبه ثمن معامله
حق الزحمه وکیل متخصص قرارداد در دعوای مطالبه ثمن معامله در بخش تعرفه های خدمات حقوقی سایت اترس، قابل مشاهده می باشد. هزینه وکیل در طرح و دفاع در پرونده های قضایی و همچنین سایر هزینه های خدمات حقوقی مانند مشاوره در بخش مربوطه ثبت شده است.
مشاوره حقوقی دعوای مطالبه ثمن معامله
توضیحاتی که در این مقاله اشاره شد کلیات دعوای مطالبه ثمن معامله بود. طبیعتا برای بررسی دقیق تر موضوع و پرونده شما، مساله می بایست بصورت خاص توسط وکلای متخصص حقوقی تجزیه و تحلیل و در نهایت راه حل ارائه شود. همین حالا می توانید با دریافت مشاوره تخصصی درباره مطالبه ثمن و مطالبه وجه از وکلای دپارتمان تخصصی حقوقی موسسه حقوقی اترس، هزینه های بعدی خود را کاهش دهید.
حرف آخر
پایبندی دو طرف معامله به تعهدات قراردادی موضوعی است که علاوه بر قانون، شرع، عرف و اخلاق هم بر آن تاکید دارند. با این وصف گاهی ممکن است یکی از طرفین به تعهدات خود پایبند نبوده و طرف دیگر را با مشکل مواجه سازد.
در اینجاست که پای حمایت قانون به وسط می آید و شخص زیان دیده را تا رسیدن به حق خود همراهی می کند. یکی از این موارد همین دعوای مطالبه ثمن معامله است که به اختصار در مورد آن توضیح داده شد. شرح و بسط بیشتر آن متناسب با شرایط مساله و پرونده شما توسط وکلای متخصص در زمینه معاملات و همینطور قراردادها قابل بررسی و حل است.
به قلم دپارتمان تخصصی حقوقی موسسه حقوقی اترس