استرداد ثمن معامله : در بسیاری موارد ممکن است طرفین، معامله ای را برای ملکی تنظیم کنند و مقداری از مبلغ معامله یا کل مبلغ به فروشنده ملک پرداخت شود اما پس از تحویل مبلغ تعیین شده در قرارداد معامله به هر علت از بین برود مانند موارد فسخ یا اقاله معامله و یا حتی مشخص گردد معامله از ابتدا به هر دلیلی باطل بوده و طرفین مجاز به چنین معامله ای نبوده اند.
در حالت های گفته شده خریدار ملک می تواند با طرح دادخواست استرداد ثمن معامله در دادگاه مبلغ پرداخت شده به فروشنده را دریافت کند.
شرایط استرداد ثمن معامله
در مواردی نیز امکان دارد که فروشنده ملک خود را به طور کاملا صحیح و قانونی انتقال داده و تمام یا قسمتی از قیمت ملک را از خریدار دریافت کرده اما قبل از تحویل ملک به خریدار بدون هیچ تقصیری از جانب فروشنده ملک از بین برود یا به اصلاح حقوقی تلف شود مانند موردی که ملک بر اثر آتش سوزی تخریب می گردد.
از آن جا که این تلف شدن ملک قبل از تحویل به خریدار اتفاق افتاده است فروشنده می بایست ثمن معامله را به خریدار پس دهد.
در همه موارد گفته شده خریدار ابتدا مبلغ پرداخت شده به فروشنده را از او مطالبه می کند و در صورت عدم پرداخت مطالبه ثمن معامله با طرح دادخواست حق خود را از طریق دادگاه پیگیری می نماید.
رسیدگی به دعوای استرداد ثمن معامله
این دعوا در محل دادگاهی طرح می شود که خوانده یا همان فروشنده در آن جا سکونت دارد.
پس از این که دادگاه دلایل هر دو طرف را بررسی نمود و حکم به محکومیت خوانده یا همان فروشنده به استرداد ثمن معامله صادر نمود خواهان یا همان خریدار می تواند پس از قطعی شدن رای درخواست صدور اجراییه کند.
اگر ثمن معامله پول نباشد برای مثال خریدار ماشین خود را به عنوان ثمن به فروشنده انتقال داده باشد همان ماشین توقیف و به خریدار تحویل می شود و اگر ثمن معامله وجه نقد بوده یا مالی بوده که در حال حاضر وجود ندارد با گرفتن استعلام از دارایی های خوانده ( استعلام از بانک مرکزی، اداره ثبت، راهور و همراه اول) اموال او شناسایی می شود و به اندازه مبلغی که در حکم دادگاه مشخص شده است این اموال توقیف و پس از کارشناسی قیمت از طریق مزایده به فروش می رسد و از محل فروش آن مبلغ ثمن به خریدار پرداخت می شود.
در صورت عدم شناسایی مال یا عدم امکان توقیف اموال فروشنده می توان با حکم جلب او را تا زمان پرداخت مبلغ محکومیت یا اثبات اعسار حبس نمود.
در صورتی که ملک خریداری شده برای دیگری بوده و فروشنده بدون اجازه از مالک اقدام به فروش ملک کرده باشد و خریدار نیز از این موضوع بی اطلاع باشد خریدار می تواند علاوه بر مطالبه ثمن خسارت وارد شده به ثمن را نیز از زمان پرداخت به فروشنده بر مبنای شاخص تورم بانک مرکزی در دادخواست خود مطالبه خسارت کند.
چنین خسارتی تنها به خریداری تعلق می گیرد که از تعلق ملک به دیگری بی اطلاع بوده در غیر این صورت مسئولیتی متوجه فروشنده نیست و کلیه خسارات مانند هزینه تنظیم سند رسمی، دستمزد دلال و … تماما به عهده خود خریدار می باشد.
در چنین حالتی در صورتی که فروشنده از روی عمد و با سو نیت اقدام به فروش مالک دیگری نموده باشد می توان از طریق شکایت کیفری فروش مال غیر نیز موضوع را پیگیری نمود.
خواسته هایی که خریدار در این فرض می تواند علیه فروشنده مال دیگری مطرح نماید:
- اعلام بطلان معامله به جهت مستحق للغیر درآمدن مبیع
- استرداد ثمن معامله
- مطالبه کلیه خسارت های وارد شده
برای مثال خریدار پس از خرید ملک در آن ساخت و ساز نموده یا هزینه هایی کرده که باعث افزایش ارزش ملک شده است در این صورت می تواند کلیه هزینه ای انجام شده را در قالب غرامت از فروشنده مطالبه کند.
همچنین در صورتی که خریدار برای مثال خریدار ۵۰ درصد ثمن معامله را پرداخت نموده باشد نصف قیمت روز ملک به عنوان اصل ثمن و خسارت باید به او پرداخت شود.
توجه داشته باشید چک وسیله پرداخت محسوب می شود ولی اگر مبلغ چک پرداخت نشده باشد آن قسمت از ثمن که بابت آن چک تحویل شده پرداخت نشده محسوب خواهد شد.
لازم به ذکر است در این مورد تا دعوای اعلام بطلان معامله مطرح نشود نمی توان دعوای استرداد ثمن علیه فروشنده مطرح نمود و در صورت طرح دادگاه این دعوا را رد خواهد نمود.
استرداد ثمن معامله از وکیل در فروش
در حالتی که فروشنده وکیلی برای انجام امور مشخص کرده باشد و وکیل تعیین شده ثمن معامله را از خریدار بگیرد و با وجود مطالبه فروشنده (موکل) ثمن را به او ندهد، فروشنده می بایست دادخواست مطالبه وجه علیه وکیل خود مطرح کند نه استرداد ثمن هم چنین از لحاظ کیفری هم با وجود سایر شرایط پیش بینی شده تحت عنوان خیانت در امانت موضوع قابل پیگیری در دادگاه می باشد.
برای مشاوره حقوقی وصول و مطالبه طلب با ما در ارتباط باشید
هزینه دادرسی دعوای استرداد ثمن
چنین دعوایی جز پرونده های مالی محسوب می شود که هزینه دادرسی نیز بر همین اساس پرداخت می گردد.
یعنی در صورتی که مبلغ خواسته شده تا بیست میلیون تومان باشد ۲/۵ درصد ارزش خواسته و در صورتی که مبلغ خواسته شده بیش از بیست میلیون تومان باشد ۳/۵ درصد ارزش خواسته به عنوان هزینه دادرسی در مرحله اولیه دریافت می گردد.
لازم به توضیح است هزینه دادرسی مطالبه اصل ثمن در زمان تقدیم دادخواست دریافت می شود ولی هزینه دادرسی مربوط به خسارت های گفته شده پس از جلب نظر کارشناس و در مرحله اجرای احکام و قبل از اجرای حکم توسط واحد اجرا دریافت خواهد شد.
بیشتر بدانیم : قرارداد بیع شرط چیست
دادگاه صالح دعوای استرداد ثمن
دعوای استرداد ثمن معامله می بایست در محلی طرح شود که خوانده دعوا یا همان فروشنده در آن جا سکونت دارد ولی در صورتی که علاوه بر استرداد ثمن خواسته بطلان معامله نیز مطرح شده باشد دادخواست باید در محل وقوع ملک موضوع دعوا مطرح گردد.
نظر به گستردگی و پیچیدگی قوانین مرتبط با معاملات املاک بهتر است قبل از اقدام به خرید یا فروش ملک با وکلای متخصص در این زمینه مشورت نمایید.
همچنین وکلای متخصص در حوزه دعاوی مرتبط با املاک می توانند در صورت بروز هر گونه مشکل احتمال احقاق حقوق شما را افزایش داده و دست یابی به آن را سرعت بخشند.