تامین خواسته

تامین خواسته : شاید بارها شنیده اید که به شما گفته اند تامین خواسته بزنید یا اول دستور موقت بگیرید و بعد با خودتون فکر بکنید منظور از این دو اصطلاح چیست! این دو عنوان در حوزه دعاوی حقوقی بیشتر بحث می شود و در سایر حوزه ها از جمله حوزه تخصصی وکالت کیفری بحث نمی گردد. برای آشنایی با نکات کاربردی تامین خواسته که حاصل تجربه سالهای وکلای اترس می باشد ، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

تامین خواسته چیست و چه فایده ای دارد

همانطور که از معنای ظاهری تامین خواسته مشخص است :

یعنی اینکه آنچه که با طرح دعوا و تقدیم دادخواست از دادگاه می خواهیم را اول کار، تامین کنیم و در محیط امن نگه داریم و محافظت کنیم.

به عبارتی تامین خواسته یکی از تدابیری است برای حمایت از خواهان و برای جلوگیری از سوء استفاده احتمالی طرف مقابل (خوانده) به کار گرفته می شود .به وسیله تامین خواسته ،خواهان عین خواسته (آن چیزی که از دادگاه میخواهد ) یا معادل آن را از اموال خوانده (طرف مقابل) توقیف می کند تا از نقل و انتقال آن جلوگیری کند و  بتواند به راحتی به طلب خود برسد.

بطور مثال فرض بفرمایید شما از یک شخصی طلبی دارید و می خواهید دعوای مطالبه وجه مطرح نمایید حال  وکیل دادگستری شما اقدام به طرح دعوی نموده و در صورت داشتن مدارک و دلایلی مثل فاکتور یا فیش واریزی یا قرارداد حکم به نفع شما صادر میشود.

بعد از قطعی شدن رای ؛ شما باید درخواست اجراییه کند و به طرف مقابلتان ابلاغ گردد .

حال بعد از تشکیل پرونده اجرایی و درخواست استعلامات سه گانه ( اداره سازمان ثبت اسناد و املاک – راهور و موجودی حساب های بانکی) هیچ مالی از خوانده یافت نمیشود

چرا؟؟!!

چون خوانده ، بعد از مطلع شدن از طرح دعوای شما ، تمامی اموال خود را انتقال داده و موجودی حساب های بانکی خود را به انگیزه فرار از پرداخت دین برداشت کرده است…

این بدترین حالتی است که شخص خواهانی که بعد از این همه صرف هزینه و رفت و آمد به دادگاه با حالتی پر از اه و اندوه به دادنامه و اجراییه ای خیره میشود که خود ذی حق آن و برای اخذ آن کلی تلاش کرده است

موسسه حقوقی اترس با درک این دغدغه ها ، در راستای اگاهی بخشی حقوقی نکات کاربردی حقوقی و تخصصی را تولید و  منتشر نموده و قدم به قدم در کنار شما عزیزان می باشد.

اینجاست که امتیاز و مزیت تامین خواسته آشکار میشود.

چرا که اگر شما قبل از طرح دعوای اصلی ، از طریق وکیل پایه یک دادگستری ، تامین خواسته مطرح میکردید و اجرای تامین خواسته قبل از ابلاغ را از دادگاه تقاضا میکردید به راحتی می توانستید اموال شخص را توقیف نموده و با خیال راحت دعوای اصلی را آغاز می کردید و بدین ترتیب برای اجرای حکم با مشکل گفته شده روبرو نمیشدید

یک وکیل خوب حقوقی حرفه ای هیچ وقت در دعاوی حقوقی و دعاوی تجاری بدون تامین خواسته  دعوای اصلی را مطرح نمیکند موسسه حقوقی اترس با کادری متشکل از وکلای پایه یک دادگستری و متعهد و پیگیری مداوم پرونده ها ، همراه شما ایفای خدمت می نماید.

حال که معنای تامین خواسته و فلسفه و ماهیت ان را متوجه شدیم سوال بعدی که شاید در ذهن بوجود بیاید این است که:

شرایط تامین خواسته چیست

مستند به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی ما قبل از طرح دادخواست اصلی یا ضمن دادخواست اصلی یا در جریان دادرسی تا زمانی که رای قطعی صادر نشده است می توانیم تامین خواسته را مطرح نماییم.

ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی تمامی این موارد را پیش بینی کرده از جمله اینکه:

دعوا مستند به سند رسمی باشد 

یعنی منشا و سندی که خواهان با استناد به آن دعوا را مطرح نموده یا در اداره ثبت اسناد و املاک تنظیم شده یا در دفتر اسناد رسمی تنظیم شده یا در حضور مامور رسمی در حدود صلاحیت مامور و طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشد( غیر از این موارد الباقی اسناد ،  سند عادی محسوب میشود)

خواسته خواهان در معرض تضییع یا تفریط باشد 

یعنی احتمال تلف یا انتقال مال یا عدم دسترسی به مال موضوع دعوی یا و سخت شدن دسترسی به مالی که بر سر آن دعوی است ، وجود داشته باشد.

در مورد اسناد تجاری که واخواست (برگشت خورده باشد) شده باشد 

اسناد تجاری مثل چک و سفته باید در موعد مقرر مطالبه شود و اگر با مشکل موجودی برخورد شد باید نسبت به آن  در مهلت قانونی اعتراض زد که به ان واخواست یا اعتراض می گویند

 خواهان خسارات احتمالی که ممکن است به خوانده وارد شود را نقدا به حساب دادگستری واریز نماید 

این مبلغ در حساب دادگاه تودیع میشود (به امانت گذاشته می شود) تا اگر خواهان نتواند دعوای خود را اثبات کند یا مشخص شد ، حقی نداشت ؛ خوانده بتواند از پولی که به عنوان خسارات احتمالی در دادگاه سپرده شده است ،خسارات وارد شده بر خود را بردارد.

(خسارت احتمالی ، مبلغی است که وقتی کسی که درخواست تامین خواسته دارد ، به حساب دادگاه واریز میکند تا اگر از توقیف اموال خوانده ، خسارتی به او وارد کند ،از محل آن مبلغ برداشت شود.)

بیشتر بدانیم : اهمیت حضور وکیل برای تامین دلیل 

آیا برای درخواست تامین خواسته در هر صورتی، باید خسارت احتمالی پرداخت کرد 

از نگاه یک وکیل باتجربه برای پاسخ به این سوال دو مورد را باید از هم تفکیک کرد :

در مواردی که مستند دعوا سند رسمی باشد یا سند تجاری باشد که در مهلت مقرر قانونی واخواست شده باشد( اعتراض زده شده  باشد یا برگشت خورده باشد) پرداخت خسارات احتمالی منتفی است و متقاضی تامین خواسته  بدون  پرداخت حتی یک ریال می تواند درخواست تامین خواسته کند و اموال خوانده دعوی را قبل از صدورحکم نهائی ، توقیف کند)

مثلا در چک که یک سند تجاری است دارنده باید از تاریخ روی چک تا ۱۵ روز گواهی عدم پرداخت از بانک را دریافت کند (چک را برگشت بزند) حال اگر دارنده در مهلت ۱۵ روزه گواهی عدم پرداخت از بانک اخذ کند بدون پرداخت خسارات احتمالی می تواند درخواست تامین خواسته نماید .

 اما اگر در مهلت ۱۵ روزه گواهی عدم پرداخت نگیرد و این مهلت بگذرد  او باز هم میتواند درخواست تامین خواسته مطرح کند اما باید مبلغی را به عنوان خسارات احتمالی در حساب دادگستری پرداخت نماید. (بر اساس تجربه وکلای حقوقی اترس حداقل ۱۰ الی ۱۵ درصد از مبلغ مندرج  در چک را باید پرداخت نماید ).

در صورتیکه قصد اقدام قانونی روی چک برگشت خورده ای دارید ،پیش از هرگونه اقدام مقاله مطالبه و اجرای چک را مطالعه کنید.

 غیر از موارد بالا و در اسناد عادی که خواهان درخواست صدور تامین خواسته می نماید دادگاه صدور تامین خواسته را موکول به تودیع خسارت احتمالی که معمولا معادل ۱۰ الی ۱۵ درصد ارزش خواسته می باشد می نماید.(البته ممکن این مبلغ کمتر و یا بیشتر هم باشد)

آیا هنگامیکه اموال خوانده را توقیف کردید کافی است

و دیگر نیازی به اقدام دعوای جداگانه نیست؟

خیر اینطور نیست . اگر شما به عنوان خواهان قبل از تقدیم دادخواست اصلی درخواست تامین خواسته کنید و تامین خواسته صادر گردد بعد از صدور تامین خواسته، در مهلت ۱۰ روزه باید دادخواست دعوای اصلی را مطرح نمائید و اگر در مهلت ده روزه اقامه دعوا نکنید ؛ دادگاه به درخواست خوانده(طرف مقابل) قرار تامین خواسته را لغو می نماید.

در چه حالتی خسارت احتمالی ، به خواهان برگردانده نمی شود

بر اسا تجربیات وکلای اترس در جواب به این سوال دو موضوع را می بایست از هم جدا کرد:

فرض اول: حکم به نفع شما صادر شود

این است که شما به عنوان خواهان شخصا و یا با وکالت یک وکیل زن و یا یک وکیل آقا ، بعد از طرح دعوا حکم به نفعتان صادر شده است در این فرض نه تنها خسارات احتمالی به شما بازگردانده می شود میشود بلکه اجرای حکم نیز راحت است چرا که شما اموال طرف مقابل را توقیف کرده اید و خیالتان راحت است که خوانده اموالش را انتقال نداده است.

فرض دوم: ادعای شما ثابت نشود

این است که قرار تامین اجرا شده است  و اموالی از خوانده توقیف شده است اما خواهان نهایتا نتوانسته است ، ادعای حق خود را اثبات کند.

دراین فرض خوانده حق دارد ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی  ؛ خساراتی که از قرارتامین به او وارد شده است را با ارائه دلایل درخواست کند.

مطالبه خسارت در این فرض بدون هزینه دادرسی و بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی مدنی از جمله لزوم طرح در فرم دادخواست است.

بطور مثال : شما بابت پولی که از شخصی قرض دادید دعوی مطالبه وجه مطرح می کندو تامین خواسته را تقاضا کرده اید و وانت خوانده را توقیف کرده اید.

حال بعد از رسیدگی  ؛ نمی توانید  طلبکار بودن خود را اثبات کنید و در این مدت هم وانت خوانده در توقیف بوده است. اینجا خوانده ( صاحب وانت) بعد از ابلاغ حکم قطعی ظرف ۲۰ روز مهلت دارد خساراتی که از تامین خواسته وارد شده مثل اینکه ادعا کند با وانت کار میکردم و خسارت به من وارد شده است و تقاضای ارجاع امر به کارشناس را تقاضا و اجرت المثل ایام توقیف را مطالبه نماید.

در پایان باتوجه به شباهت تامین خواسته با دستور موقت ، پیشنهاد می کنیم تفاوت تامین خواسته و دستور موقت را در مقاله دستورموقت مطالعه کنید. و مثل همیشه می توانید برای استفاده از استفاده از خدمات حقوقی و تعرفه های اترس با ما در ارتباط باشید .

نویسنده: جناب آقای رشید اجاقعلی وکیل پایه یک دادگستری

موسسه حقوقی اترس